Η Ουάσιγκτον έκρυβε τη σφαγή του Κατίν;

Η υπόθεση Κατίν είναι η μαζική εκτέλεση Πολωνών πολιτών (κυρίως αιχμαλώτων αξιωματικών του πολωνικού στρατού) στο έδαφος της ΕΣΣΔ στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Πηγή: TASS

Αριάντνα Ροκοσόβσκαγια, Ροσσίσκαγια γκαζέτα
Εβδομήντα χρόνια μετά την τραγωδία στο Κατίν, οι ΗΠΑ δημοσιοποιούν περισσότερα από χίλια έγγραφα. Ετσι, θα γίνει γνωστό εάν ο πρόεδρος Ρούσβελτ ήξερε για το έγκλημα, αλλά δεν μιλούσε επειδή ήθελε να τα'χει καλά με τον Στάλιν.
Από τις 10 Σεπτεμβρίου 2012, στην επίσημη ιστοσελίδα του Αρχείου των ΗΠΑ είναι ελεύθερη η πρόσβαση σε όλα τα αμερικανικά έγγραφα που αναφέρονται στην εκτέλεση των Πολωνών αξιωματικών στο Κατίν. Από αυτά τα έγγραφα θα γίνουν γνωστά τα διπλωματικά παιχνίδια των αμερικανών πολιτικών απέναντι στην ΕΣΣΔ και την Πολωνία στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και τη μεταπολεμική περίοδο.

Ο Πολωνός ιστορικός, Σλαβομίρ Ντέμπσκι, δήλωσε ότι πρόκειται για υλικό που προέρχεται από διάφορες κρατικές αμερικανικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης και της Υπηρεσίας Πληροφοριών. Εχει γίνει γνωστό επίσης, ότι πολλά από τα έγγραφα βρίσκονταν στα προσωπικά αρχεία των Αμερικανών προέδρων, Φράνκλιν Ρούζβελτ, Γκάρι Τρούμαν και Ντουάιτ Αϊζενχάουερ.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Πολωνίας αναφέρει ότι μέρος από αυτά ανήκε στη CIA με τον χαρακτηρισμό «Απόρρητο». Ανάμεσα σε αυτά, αναμένεται να υπάρχουν και φωτογραφίες Γερμανών που ήταν παρόντες στον τόπο όπου βρέθηκαν οι τάφοι, υλικό που αφορά τις προσπάθειες της πολωνικής διπλωματίας να προσελκύσει την προσοχή της αμερικανικής κυβέρνησης για το έγκλημα, στοιχεία όσον αφορά το πότε και πώς ενημερώθηκαν οι Αμερικανοί πρόεδροι για την τραγωδία του Κατίν και ποιά ήταν η αντίδρασή τους, καθώς και υλικό από τις ακροάσεις της Ειδικής Επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου, που είχε συσταθεί το 1951.

Οι εργασίες της Επιτροπής διήρκεσαν εννέα μήνες και στη διάρκειά τους αναλύθηκε το υλικό από τη δίκη της Νυρεμβέργης, τα αρχεία του αμερικανικού στρατού και οι καταθέσεις 81 μαρτύρων. Συγκεντρώθηκαν περίπου 130 υλικά αποδεικτικά στοιχεία και διαπιστώθηκε ότι η ευθύνη για το έγκλημα βαραίνει την ΕΣΣΔ, και όχι τη Γερμανία. Οι επτά χιλιάδες σελίδες-αντίγραφα από το υλικό της Επιτροπής του Κογκρέσου, μεταξύ των οποίων περισσότερα από δύο χιλιάδες πρωτόκολλα καταθέσεων μαρτύρων, έχουν ήδη παραδοθεί στην πολωνική πλευρά από το 2003.

Στο τραπέζι του μοιράσματος

Τι θα προσφέρει η δημοσιοποίηση όλων των διαθέσιμων στοιχείων; Κατά την άποψη των Πολωνών ειδικών, είναι απίθανο να περιέχουν κάποιες εντυπωσιακές αποκαλύψεις. Το μόνο που αναμένουν οι ιστορικοί είναι πως τα αρχεία πιθανόν να επιβεβαιώσουν την εικασία ότι ο πρόεδρος Ρούζβελτ γνώριζε από την αρχή για το έγκλημα αυτό, και θα δείξουν ποιά ακριβώς στοιχεία κατείχε ο ίδιος τη στιγμή της διεξαγωγής της διάσκεψης της Γιάλτας το Φεβρουάριο του 1945, κατά την οποία οι σύμμαχοι εξέταζαν τις ανεπίσημες, αλλά αναγνωρισμένες από όλους ζώνες επιρροής της καθεμιάς πλευράς.

Ο διευθυντής του Πολωνικού Κέντρου Διαλόγου, Σλαβομίρ Ντέμπσκι, παρατήρησε τα εξής: «Τις σημαντικότερες πτυχές στο έγκλημα του Κατίν τις γνωρίζουμε ήδη από τις σοβιετικές πηγές. Τα αμερικανικά αρχεία όμως μπορούν να φωτίσουν ζητήματα που αφορούν το αποκαλούμενο “ψέμα του Κατίν”. Φυσικά και είναι ενδιαφέρον να πληροφορηθούμε αν ο Ρούζβελτ γνώριζε λεπτομέρειες για την τραγωδία. Αυτό θα μας αποδείξει αν ήταν ειλικρινής στις δηλώσεις τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, για τις προθέσεις της ΕΣΣΔ απέναντι στην Πολωνία, αν πίστευε τον Στάλιν, πώς μεταδίδονταν γενικότερα εκείνη την εποχή οι πληροφορίες στις μυστικές υπηρεσίες και στην κυβέρνηση».

Τα σοβιετικά αρχεία

Η υπόθεση Κατίν είναι η μαζική εκτέλεση Πολωνών πολιτών (κυρίως αιχμαλώτων αξιωματικών του πολωνικού στρατού) στο έδαφος της ΕΣΣΔ στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Την ονομασία της πήρε από την κωμόπολη Κατίν, η οποία βρίσκεται 14 χιλιόμετρα δυτικά της ρωσικής πόλης Σμολένσκ.

Η Σοβιετική Ένωση για πολλές δεκαετίες αρνούταν τη συμμετοχή της στις εκτελέσεις των Πολωνών πολιτών. Ωστόσο τη δεκαετία του ’90 αποχαρακτηρίστηκαν αρκετά έγγραφα, και συγκεκριμένα η αλληλογραφία του επικεφαλής της KGB, Αλεξάντρ Σελέπιν, από την οποία έγινε γνωστό ότι περίπου 22.000 Πολωνοί στρατιωτικοί και αξιωματούχοι εκτελέστηκαν στα πλαίσια ειδικής επιχείρησης της NKVD (Εθνική Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων), η οποία πραγματοποιήθηκε με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος από την 5η Μαρτίου 1940.

Η υπόθεση Κατίν για πολλά χρόνια προκαλούσε μεγάλες δυσκολίες στις σχέσεις Ρωσίας-Πολωνίας. Το 2010 η ρωσική κυβέρνηση δημοσιοποίησε σε ηλεκτρονική μορφή αντίγραφα των εγγράφων που αφορούσαν τους εκτελεσθέντες Πολωνούς, και τα παρέδωσε στην Πολωνία μαζί με τη δικογραφία της συγκεκριμένης ποινικής υπόθεσης. Η ρωσική πλευρά συνεχίζει τις εργασίες για τον αποχαρακτηρισμό του υλικού της υπόθεσης Κατίν, που ξεκίνησε η Ανώτατη Στρατιωτική Εισαγγελία της Ρωσίας.

Πηγή