Μεθοδολογία εξόρυξης κοιτασμάτων

Η. Κονοφάγος, Ν. Λυγερός

Όταν μιλούμε για εξόρυξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων πρέπει να ξέρουμε ότι η ενέργεια που χρειάζεται μπορεί να δοθεί από την ίδια την φύση λόγω της θερμοδυναμικής κατάστασης.

 Έτσι μπορούμε με αυτόν τον τρόπο να κάνουμε χρήση ακόμα και της βαρύτητας, για να έχουμε μια αποτελεσματική εξόρυξη με ελαχιστοποίηση κόστους και βέβαια να είναι και φιλική προς το περιβάλλον. Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τρεις βασικές κατηγορίες κοιτασμάτων: Solution Gas Drive Reservoirs, Gas Cap Drive Reservoirs, και Water Drive Reservoirs.
 
Στην πρώτη κατηγορία, το αέριο βρίσκεται μέσα στο πετρέλαιο και την ώρα της εξόρυξης, λόγω της μείωσης της πίεσης, το αέριο ελευθερώνεται και αντικαθιστά το πετρέλαιο μέσα στο κοίτασμα. Κατά συνέπεια η αποτελεσματικότητα αυτής της μεθόδου εξαρτάται από την ποσότητα αερίου μέσα στο μείγμα του πετρώματος, των ιδιοτήτων των ρευστών και τη γεωλογική δομή του κοιτάσματος.

Η αντικατάσταση είναι όμως ελάχιστη, διότι το αέριο κινείται περισσότερο από το πετρέλαιο. Γι’ αυτό το λόγο είναι μια καλή περίπτωση για χρήση νερού. Στην δεύτερη κατηγορία, το αέριο λόγω πυκνότητας έχει συγκεντρωθεί στο πάνω μέρος του κοιτάσματος. Κι όταν αρχίζει η εξόρυξη πετρελαίου το αέριο πιέζει πάνω στην επιφάνεια του, και βοηθάει την όλη διαδικασία. Βέβαια η αλλαγή όγκου του αερίου εξαρτάται από την πίεση και το επίπεδο της παραγωγής που είναι επιθυμητό.

Στην τρίτη κατηγορία το αέριο ή το πετρέλαιο έχουν άμεση επαφή με το νερό. Μάλιστα έτσι γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις. Όταν αρχίζει η εξόρυξη και λιγοστεύει το πετρέλαιο τότε το νερό από κάτω του έρχεται να το αντικαταστήσει και σ’ αυτές τις περιπτώσεις πετυχαίνουμε ποσοστά από 70% έως 80%, ενώ στην πρώτη κατηγορία έχουμε μόνο 10 με 15%. Η εξόρυξη μέσω βαρύτητας μπορεί να είναι η αρχική μέθοδος για πηχτά κοιτάσματα που έχουν καλή κάθετη επικοινωνία.

Αυτή η διαδικασία είναι αργή, επειδή το αέριο πρέπει να βρεθεί στο πάνω μέρος. Όταν αυτό δεν μπορεί να γίνει τότε γίνεται η χρήση νερού σε υψηλή πίεση για να αντικαταστήσει το πετρέλαιο. Σε κάθε περίπτωση η εξόρυξη με αυτή τη μεθοδολογία ελαχιστοποιεί το κόστος το συνολικό και επιτρέπει έναν καλύτερο έλεγχο της όλης διαδικασίας πράγμα το οποίο είναι σημαντικό για τη σχέση μεταξύ κράτους και αναδόχου. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να κινηθούμε στην Ελλάδα, όταν θα βρεθούμε στην φάση εξόρυξης στην ελληνική ΑΟΖ.