Πρόταση τροποποίησης του νόμου για την αντιμετώπιση των καρτέλ

Το νομοθετικό πλαίσιο της Ελληνικής Δημοκρατίας, δυστυχώς, ευνοεί σημαντικά τα καρτέλ να παρανομούν και τους βοηθάει να μην τους απασχολεί η «επόμενη ημέρα».

Αποτέλεσμα πρώτο: οι τιμές στα ύψη, ενώ η ύφεση μιας διαλύει όλους.

Αποτέλεσμα δεύτερο: ο καθημερινός εκβιασμός και η καταστροφή μικρομεσαίων επιχειρήσεων από τις παράνομες πρακτικές των καρτέλ.

Η παρακάτω πρόταση νομοθετικής μεταρρύθμισης συγκεντρώνει συμπεράσματα από την μάχη μας κατά του καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου και εντοπίζει πλεονεκτήματα που έχουν (τα καρτέλ) και τα οποία θα σταματήσουν αν αλλάξει η νομοθεσία.

Όπως ανέφερα επανειλημμένα προς το Υπουργείο Ανάπτυξης, οι προτάσεις αυτές είναι δωρεάν και δεν χρειάζεται να καταβάλουν 1.000.000€ όπως έκαναν για την έκθεση του ΟΟΣΑ (που συνέταξαν και ενέκριναν υπάλληλοι της Ελληνικής Πολιτείας και της Κυβέρνησης). Προφανώς όμως για το Υπουργείο Ανάπτυξης αξία έχει μια γνώμη μόνο αν την πληρώνει ή αν προέρχεται από δικούς του ανθρώπους.

Με εκτίμηση

Φλωράς Γιώργος

Επιχειρηματίας, μέλος του ΔΣ του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ), πρόεδρος στην Επιτροπή για θέματα Ανταγωνισμού του ΕΕΑ

Πανεπιστημίου 59 Αθήνα

Τηλ. 2105232621

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΛΛΑΓΗΣ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΡΤΕΛ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΚΛΑΔΟ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Σε κάθε περίπτωση που η Επιτροπή Ανταγωνισμού ξεκινήσει κάποια έρευνα σε έναν κλάδο θα εκδίδει δημόσια ανακοίνωση για την έρευνα αυτή. Η ανακοίνωση θα εκδοθεί ύστερα από ενδεχόμενες αιφνιδιαστικές ενέργειες που θα αποφασίσει να πραγματοποιήσει. Με την ανακοίνωση θα προσκαλούνται όσοι έχουν στοιχεία να τα προσκομίσουν και όσοι επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα επιείκειας με τις ανάλογες απαλλαγές ευθυνών να προστρέξουν.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Όλοι οι παράγοντες που ενδιαφέρονται να εισφέρουν στοιχεία στην έρευνα ή να ενταχθούν στο πρόγραμμα επιείκειας θα ενημερωθούν σχετικά και θα δράσουν ανάλογα. Σήμερα πολλές φορές η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού παραμένει άγνωστη στο ευρύ κοινό έως την ώρα που θα εκδοθεί η εισήγηση της ΓΔΑ.

ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δυο ετών για κάθε παράβαση του δικαίου του ανταγωνισμού και όχι μόνο για την οριζόντια εναρμόνιση. Δηλαδή να ισχύσει και για την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και για την εφαρμογή παράνομων όρων στα συμβόλαια συνεργασίας και γενικά για κάθε παράβαση της νομοθεσίας περί ελευθέρου Ανταγωνισμού.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Τα στελέχη των πολυεθνικών για το μόνο που ανησυχούν είναι η προσωπική τους ευθύνη. Τα πρόστιμα τους είναι αδιάφορα. Το μόνο που τους νοιάζει είναι να μην καθίσουν στο σκαμνί. Άρα η πρόβλεψη ποινής φυλάκισης θα είναι μέτρο ιδιαίτερα αποτρεπτικό.

ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Η άσκηση ποινικής δίωξης κατά των υπευθύνων προσώπων των καρτέλ να γίνεται με ειδική διαδικασία «εξαιρετικά κατεπείγουσας».
• Η ποινική δίωξη των φυσικών προσώπων, από την ώρα που η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης είναι τουλάχιστον έξι μήνες, σημαίνει ότι το αδίκημα εμπίπτει στον νόμο για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Αυτό σημαίνει ότι το φυσικό πρόσωπο θα διωχθεί όχι μόνο για παράβαση του Ν3959/2011 (περί ελεύθερου ανταγωνισμού) αλλά και για παράβαση του νόμου 3691/2008 (ξέπλυμα μαύρου χρήματος).
• Η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα στέλνει στην Εισαγγελία πλήρη δικογραφία και όχι απλά την απόφασή της. Στην δικογραφία θα συμπεριλαμβάνει τα λεπτομερή στοιχεία των υπευθύνων φυσικών προσώπων που διοικούσαν τα καρτέλ τον χρόνο που παρανομούσαν, σε Ελλάδα και εξωτερικό, ώστε να επιταχυνθεί η άσκηση ποινικής δίωξης. Στην περίπτωση που η ιδιοκτησία των εταιρειών που εμπλέκονται δεν είναι ξεκάθαρη σε επίπεδο φυσικών προσώπων (πχ ανήκουν σε αλλοδαπές εταιρείες), από την έναρξη της διαδικασίας η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι υποχρεωμένη να αναζητήσει μέσω των νομικών προσώπων τα φυσικά πρόσωπα που έχουμε πλειοψηφικό ποσοστό ιδιοκτησίας. Τα δε νομικά πρόσωπα είναι υποχρεωμένα να προσκομίσουν επίσημα στοιχεία από κρατικό φορέα και σε αντίθετη περίπτωση θα τιμωρούνται με σημαντικό πρόστιμο.

• Επειδή τα αδικήματα είναι αυτεπαγγέλτως διωκόμενα μερικές φορές δεν υπάρχει άμεσα ενδιαφερόμενος (πχ καταγγέλων) για να παρακολουθεί την εξέλιξη κάθε δικογραφίας. Στις περιπτώσεις αυτές είναι αυξημένο το ενδεχόμενο να «ατονήσει» μια υπόθεση. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού οφείλει να παρακολουθεί στενά κάθε δικογραφία ώστε να επιτευχθεί η έγκαιρη εκδίκαση ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δημοσιοποιεί στην ιστοσελίδα της, αμέσως μόλις ενημερωθεί, την δικάσιμο, το κατηγορητήριο και τους κατηγορουμένους κάθε υπόθεσης, ώστε να είναι σε θέση να παρασταθεί ως πολιτικώς ενάγων ο καθείς που θεωρεί ότι ζημιώθηκε άμεσα ή έμμεσα από τις εταιρείες που παραβίασαν την νομοθεσία. Ανάλογα πράττει για κάθε στάδιο της διαδικασίας. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού παρίσταται υποχρεωτικά ως πολιτικώς ενάγων (ανάλογη ρύθμιση στην ποινική δικονομία) ώστε να στηρίξει την κατηγορία.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Η ταχεία ποινική δίωξη θα αποθαρρύνει τα φυσικά πρόσωπα των καρτέλ στο να διαπράξουν τις παράνομες πράξεις τους. Η δημοσιότητα κάθε δίκης θα ενθαρρύνει στην συμμετοχή των ζημιωθέντων σε αυτήν και θα αποθαρρύνει ακόμα περισσότερο τους υποψηφίους παραβάτες της νομοθεσίας. Η εξαρχής καταγραφή των υπευθύνων προσώπων θα διευκολύνει την ποινική τους δίωξη (στο ξενόγλωσσο βιβλίο η Επιτροπή Ανταγωνισμού τιμώρησε μια αλλοδαπή εταιρεία που δεν υπήρχε, δεν υπήρχε καν ως νομικό πρόσωπο, με αποτέλεσμα όταν ήρθε η ώρα της ποινικής δίωξης να σταθεί αυτό αδύνατο να γίνει).

ΑΜΕΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΚΦΕΥΓΟΥΝ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ή ΣΤΑ ΠΟΙΝΙΚΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ

Αν και είναι αυτονόητο ότι έπρεπε να συμβαίνει χωρίς να αλλάξει η νομοθεσία, προτείνω όπως προστεθεί μια παράγραφος στον Ν3959/2011 με την οποία να είναι υποχρεωμένη η Επιτροπή Ανταγωνισμού, αμέσως μόλις αντιληφθεί πρακτικές που παραβιάζουν την νομοθεσία, πέραν του Ν3959/2011 που αυτή εφαρμόζει, να ενημερώσει την Δικαιοσύνη.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Η παραβίαση του δικαίου του ανταγωνισμού (πχ κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης ή εναρμονισμένη πρακτική) σημαίνει ότι αυτή προήλθε από προσωπικές ενέργειες των στελεχών των εταιρειών για εκβιασμό των μικρών επιχειρήσεων, για παράδειγμα «βγάλε το προϊόν του ανταγωνιστή αλλιώς θα σου αυξήσω τις τιμές στο δικό μου που έχει μερίδιο αγοράς 80%». Η από άλλες ενέργειες που παραπέμπουν σε εγκληματικές οργανώσεις (βλ. οργανωμένη καταστροφή εμπορευμάτων ανταγωνιστών κλπ). Η ακόμα με φορολογικές παραβάσεις (εικονικά τιμολόγια κλπ).

Αν και κάθε πολίτης είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει την Δικαιοσύνη όταν αντιλαμβάνεται έκνομες ενέργειες, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, ενώ λαμβάνει γνώση των ποινικά κολάσιμων πρακτικών που κάνουν τα καρτέλ ΔΕΝ ΤΑ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΕΊ στην Δικαιοσύνη ώστε αυτή να παρέμβει δεόντως.

Σας παραθέτω απόσπασμα από την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού με αριθμό 520/2011, για να καταλάβετε τι στοιχεία λαμβάνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού:

«Το συνημμένο φωτογραφικό υλικό εμπεριέχει φωτογραφίες που εμφανίζουν υπαλλήλους της καταγγελλόμενης, ακόμη και με κουκούλα, να έχουν απομακρύνει τα πάγια (σκαλιέρες) της Τσακίρης και της Chipita από τα σημεία πώλησης, και να επιδίδονται στην καταστροφή τους. Και τούτο, προφανώς σε συνέχεια των κατευθυντήριων γραμμών του κ. […]προς όλους τους προαναφερόμενους παραλήπτες [βλ. έγγραφο Α10.19]:

«ΜΠΡΑΒΟ […]!!! Χαίρομαι για την εγρήγορση της ομάδας… Ολόκληρη σκαλιέρα πήραμε... ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ!!! ΠΕΡΙΜΕΝΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ […]».

Αυτοί που στήνουν την αγορά, τα καρτέλ, δεν θα κοιμούνται ήσυχοι πλέον ότι οι εγκληματικές τους ενέργειες θα καλύπτονται και θα μένουν ατιμώρητοι με αστεία πρόστιμα.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΕΥΘΥΝΩΝ

ΠΡΟΤΑΣΗ

Πάντα στο πνεύμα της σκληρής τιμωρίας των υπευθύνων των καρτέλ, θα πρέπει να προβλεφθεί η 20ετής παραγραφή των αδικημάτων των ανταγωνισμού.

Μάλιστα αυτό γίνεται ακόμα περισσότερο αναγκαίο στο πλαίσιο του ισχύοντος νόμου που δίνει την δυνατότητα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού να αφήνει επισήμως στην άκρη υποθέσεις, που ναι μεν είναι αποδεδειγμένα παρανομίες, αλλά επειδή δεν είναι μεγάλης σημαντικότητας δεν θα τις εξετάζει κατά προτεραιότητα. Αν δηλαδή κάποιος κάνει σήμερα μια καταγγελία που αφορά παραβάσεις τριών ετών πριν, επειδή η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα την αφήσει στην άκρη, όταν κάποτε εξεταστεί, πχ σε 4 χρόνια, όλα τα ποινικά αδικήματα θα έχουν παραγράφει.

Το ελάχιστο που μπορεί να προβλέψει ο νομοθέτης είναι η πρόβλεψη για διακοπή της παραγραφής των ποινικών ευθυνών για τα φυσικά πρόσωπα από την ώρα που ξεκινάει η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, με κάθε καταγγελία, θα κάνει κάποια διαδικασία που θα αποφασίσει ο νομοθέτης, η οποία διαδικασία θα σταματάει την παραγραφή των ποινικών αδικημάτων, διαδικασία που θα λαμβάνει υπόψη της την μυστικότητα που πρέπει να έχει κάθε υπόθεση.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Αν επιτευχθεί διακοπή της παραγραφής τότε αυτό θα σημαίνει ακόμα βαρύτερες ποινικές ευθύνες για τους εγκληματίες των καρτέλ, άρα ακόμα περισσότερη αποτροπή της κλοπής των καταναλωτών.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΝΟΜΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΣΤΙΜΟ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΙΒΛΗΘΕΙ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• όπως σήμερα ισχύει για τις ανώνυμες εταιρείες (αναφορικά με τις οφειλές τους στο Δημόσιο) ανάλογα να δεσμευτούν και οι πραγματικοί ιδιοκτήτες των εταιρειών που θα τιμωρηθούν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για καταβολή των προστίμων της Επιτροπής Ανταγωνισμού από την τσέπη τους

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις όπου ως οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, εταιρείες παραβιάζουν το Δίκαιο του Ανταγωνισμού, τιμωρούνται κάποτε (λόγω της μεγάλης εσκεμμένης καθυστέρησης της Επιτροπής Ανταγωνισμού), οι εταιρείες κλείνουν και τα πρόστιμα δεν πληρώνονται ποτέ αφού οι πραγματικοί ιδιοκτήτες κρύβονται πίσω από offshore εταιρείες και αχυράνθρωπους (βλ. υπόθεση καρτέλ ξενόγλωσσου βιβλίου). Με την τροποποίηση της νομοθεσίας θα αποθαρρυνθούν αφού θα βρεθούν σε κάθε περίπτωση και θα είναι αυτοί υπεύθυνοι για τα πρόστιμα.

ΞΕΠΛΥΜΑ ΜΑΥΡΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ-ΑΜΕΣΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΗΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα αποστέλλει τις αποφάσεις της και στην Αρχή για την Νομιμοποίηση Εσόδων από εγκληματικές Δραστηριότητες στις περιπτώσεις όπου ενεργοποιείται ο σχετικός νόμος.
• Η Αρχή για την Νομιμοποίηση Εσόδων από εγκληματικές Δραστηριότητες θα πρέπει άμεσα να δράσει και να δεσμεύσει την περιουσία που παράνομα αποκτήθηκε από νομικά πρόσωπα και φυσικά πρόσωπα.
• Ανάλογα η Αρχή για την Νομιμοποίηση Εσόδων από εγκληματικές Δραστηριότητες θα δεσμεύσει όλα τα κέρδη των φυσικών προσώπων των καρτέλ που συμμετείχαν στις παράνομες δράσεις.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Το καρτέλ θα απολέσει αμέσως τα παράνομα κέρδη του κατά συνέπεια θα έχει ισχυρή αποτροπή από το να παρανομήσει. Το ίδιο ισχύει για τα φυσικά πρόσωπα που εκτελούν τις παρανομίες αφού και αυτά θα χάσουν ότι κέρδισαν (μπόνους κλπ).

ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΝΤΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ

Τα καρτέλ έχουν απίστευτους πόρους και τους δαπανούν ώστε να μην μπορεί εύκολα κάποιος να τους χτυπήσει. Ο μικρός και αδύναμος που θέλει να τους κυνηγήσει δεν έχει τις οικονομικές δυνατότητες να απασχολήσει καλά δικηγορικά γραφεία με αποτέλεσμα να τον τυλίγουν τα καρτέλ σε «μια κόλλα χαρτί».

Να δοθεί το 5%-10% του προστίμου ως αμοιβή σε αυτόν που θα καταγγείλει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού μια ή περισσότερες εταιρείες για καταχρηστικές πρακτικές που παραβιάζουν το Δίκαιο του Ανταγωνισμού. Ήδη με τα ισχύοντα στο φορολογικό πλαίσιο, ο καταγγέλων έναν φοροφυγά εισπράττει το 10% του προστίμου από το Υπουργείο Οικονομικών.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Το κίνητρο θα είναι ισχυρό για κάποιον να καταγγείλει ένα καρτέλ (εναρμονισμένες πρακτικές ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης ή παράνομοι όροι στα συμβόλαια). Εκτός από το οικονομικό όφελος που του αρμόζει λόγω της δράσης του καρτέλ θα έχει οικονομική ευχέρεια (αν το επιθυμεί) για να χρησιμοποιήσει το καλύτερο δικηγορικό γραφείο (το οποίο με αυτό το ενδεχόμενο θα αναλάβει εργολαβικά την υπόθεση). Είναι αυτονόητο ότι για να λάβει αμοιβή δεν θα αρκεί η απλή καταγγελία αλλά η συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού σε όλα τα στάδια της διαδικασίας (έως και το ΣτΕ) ώστε να αποκαλυφθεί και να τιμωρηθεί το καρτέλ.

ΚΑΛΥΨΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ

Στην περίπτωση όπου ο καταγγέλων δεν λαμβάνει ποσοστό επί του προστίμου ώστε να μπορέσει να καλύψει τα έξοδα νομικής υποστήριξης θα γίνει υποχρεωτική η κάλυψη της δαπάνης νομικής υποστήριξης μιας καταγγελίας κατά καρτέλ από το Επιμελητήριο στο οποίο ανήκει ο καταγγέλων. Αν το Επιμελητήριο δεν διαθέτει τους απαραίτητους πόρους την δαπάνη θα καλύπτει η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας η οποία με την σειρά της θα λαμβάνει το κόστος από όλα τα Επιμελητήρια της Ελλάδας, αναλογικά με την δυναμικότητά τους.

Το Επιμελητήριο θα καλύπτει τα έξοδα στήριξης της καταγγελίας ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού και ενώπιον κάθε δικαστηρίου που θα χρειαστεί να παρασταθεί ο καταγγέλων προς υποστήριξη της καταγγελίας του (ασφαλιστικά μέτρα, Εφετείο, ΣτΕ κλπ)

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Τα έσοδα των Επιμελητηρίων είναι από τα μέλη τους και προσφέρονται ώστε να προστατεύονται τα συμφέροντα τους. Η κάλυψη της δαπάνης νομικής υποστήριξης με την χρήση εξειδικευμένων γραφείων θα διευκολύνει στα μέγιστα την μάχη κατά των καρτέλ και θα κόψει από τα καρτέλ το πλεονέκτημα να τα βάζουν με οικονομικά αδυνάτους.

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ

ΠΡΟΤΑΣΗ

Στις περιπτώσεις που μία καταγγελία στην Επιτροπή Ανταγωνισμού την καταθέτει ή την υποστηρίζει Επιμελητήριο, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα εξετάζει την καταγγελία κατά προτεραιότητα, ανάλογη με την προτεραιότητα που δίνει (με βάση τον νόμο) στις καταγγελίες του Υπουργού Ανάπτυξης.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Τα Επιμελητήρια είναι το φυσικό σπίτι των μικρών επιχειρήσεων που δέχονται τις καταχρηστικές πρακτικές των καρτέλ. Η δυνατότητα τους να ελέγξουν τις καταγγελίες και να τις παραπέμψουν στην Επιτροπή Ανταγωνισμού η οποία υποχρεωτικά θα τις εξετάσει κατά προτεραιότητα, θα βάλει ένα ακόμα εμπόδιο στα καρτέλ.

ΤΑΧΕΙΑ ΕΚΔΙΚΑΣΗ ΑΠΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΑΙ ΣτΕ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΤΟΥ ΚΑΡΤΕΛ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Ειδική διαδικασία με την οποία οτιδήποτε σχετίζεται με υπόθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού θα εκδικάζεται σε βαθμό εξαιρετικά επείγοντος από τα δικαστήρια (Διοικητικό Εφετείο, Διοικητικό Πρωτοδικείο (αναφορικά με τα πρόστιμα και την καταβολή τους), Συμβούλιο της Επικρατείας).
• Ο προσδιορισμός της συζήτησης θα γίνεται σε ένα μήνα από την κατάθεση των δικογράφων και οι αποφάσεις θα εκδίδονται κατά προτεραιότητα.
• Ήδη ο νέος νόμος ορίζει την δημιουργία ειδικού τμήματος στο Διοικητικό Εφετείο για τις υποθέσεις αυτές, άμεση ενεργοποίηση αυτού.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Τα καρτέλ σήμερα εκμεταλλεύονται τις καθυστερήσεις της Δικαιοσύνης προς όφελος τους. Με τον τρόπο αυτό και η Δικαιοσύνη θα αποδίδεται (ώστε να μην διαμαρτυρηθεί κανείς) αλλά και το πλεονέκτημα του χρόνου θα εξαφανίζεται για τα καρτέλ.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑ ΠΟΙΝΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΜΜΕΣΑ ΖΗΜΙΩΘΕΝΤΕΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Η σχετική νομοθεσία θα επιτρέπει την δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής και από τους εμφανώς έμμεσα ζημιωθέντες στα ποινικά δικαστήρια που δικάζονται οι υπεύθυνοι των εταιρειών που παραβίασαν το Δίκαιο του Ανταγωνισμού

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Μειώνεται η δυνατότητα να αποφύγουν τις ποινικές τους ευθύνες τα καρτέλ στις περιπτώσεις που είναι δυσδιάκριτη η άμεση ζημία αυτών που θέλουν να στηρίξουν το κατηγορητήριο.

ΤΑΧΕΙΑ ΚΑΘΑΡΟΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΕ ΚΑΘΕ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Οι αποφάσεις που σχετίζονται με την Επιτροπή Ανταγωνισμού καθαρογράφονται ταχύτατα με ευθύνη της Επιτροπής Ανταγωνισμού και κοινοποιούνται κατά προτεραιότητα στις εταιρείες που προσέφυγαν κατά αυτών. Ανάλογη διαδικασία θα ισχύει υποχρεωτικά για κάθε σχετική υπόθεση σε κάθε στάδιο της Δικαιοσύνης (ποινικά δικαστήρια, διοικητικά δικαστήρια, ανώτατα δικαστήρια).

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Μηδενισμός απώλειας χρόνου για την τιμωρία των καρτέλ.

ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΤΑΣΗ

• Έλεγχος πόθεν έσχες για όλα τα στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού που εξετάζουν υποθέσεις καρτέλ και τα οποία έχουν ρόλο κλειδί στην τιμωρία ή μη ενός καρτέλ και στην έγκαιρη δράση για την τιμωρία αυτού. Ο έλεγχος αυτός θα γίνεται σε βαθμό δεύτερου βαθμού συγγένειας των στελεχών της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
• Πλήρης απαγόρευση για εργασία, σε συγκεκριμένες θέσεις στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, υπαλλήλων που έχουν συγγενική σχέση πρώτου βαθμού με πολιτικά πρόσωπα. Εάν προκύψει τέτοια σχέση άμεση μετάθεση του εργαζομένου σε άλλο πόστο.
• πλήρης απαγόρευση οποιασδήποτε σχέσης (επαγγελματικής, επιστημονικής, εκπαιδευτικής) των στελεχών της Επιτροπής Ανταγωνισμού και ιδιαιτέρως των εργαζομένων στις νομικές υπηρεσίες, με νομικούς που υπερασπίζονται τα καρτέλ άμεσα ή έμμεσα ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού ή με νομικούς που εργάζονται για εταιρείες που ελέγχονται από την Επιτροπή Ανταγωνισμού

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Αποτροπή των καρτέλ να «συνεργαστούν» αθέμιτα με στελέχη της διωκτικής τους αρχής μέσω πολιτικών ή άλλων διασυνδέσεων.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΡΤΕΛ

ΠΡΟΤΑΣΗ

Άμεση ψήφιση νομοσχεδίου για τις αποζημιώσεις των θυμάτων των καρτέλ. Βασικά σημεία του νομοσχεδίου:

• Καμία παραγραφή για τις αξιώσεις των θυμάτων μιας ή περισσοτέρων εταιρειών που παραβίασαν το δίκαιο του ανταγωνισμού.
• Τοκοφορία της ζημίας από την στιγμή της δημιουργίας αυτής και όχι από την κατάθεση της αγωγής.
• Ειδικό τμήμα εντός της Επιτροπής Ανταγωνισμού το οποίο θα συνεργαστεί με τους καταγγέλοντες παρέχοντας πλήρη υποστήριξη στην κατάρτιση της αγωγής, ειδικά στην παροχή των οικονομικών δεδομένων που είναι δύσκολο έως αδύνατο στα θύματα του καρτέλ να αποκτήσουν. Το κόστος παροχής της υπηρεσίας αυτής θα καλυφθεί από τα έσοδα που θα αποκτήσουν τα θύματα του καρτέλ από τις αγωγές τους.
• Ταχεία εκδίκαση των αγωγών των θυμάτων των καρτέλ από τα Δικαστήρια. Από την ώρα της κατάθεσης της αγωγής, ορισμός συζήτησης εντός τριών μηνών, έκδοση απόφασης κατά προτεραιότητα, ανάλογα και στην Έφεση κατά της πρωτόδικης απόφασης και στην ενδεχόμενη προσβολή της εφετειακής απόφασης στο Ανώτατο Δικαστήριο. Σε κάθε στάδιο η διαδικασία θα εκτυλίσσεται ταχύτατα ώστε το πολύ σε 18 μήνες από την κατάθεση της αγωγής να έχει τελεσιδικήσει η υπόθεση.
• Πλήρης απαλλαγή από το δικαστικό ένσημο και τα λοιπά υποχρεωτικά έξοδα (Ταμείο Νομικών κλπ) για κάθε εταιρεία που θα προσφύγει κατά μέλους ενός καρτέλ ή μιας εταιρείας που παραβίασε με οποιονδήποτε τρόπο το Δίκαιο του Ανταγωνισμού (παρότι η υποχρεωτικότητα καταβολής δικαστικού ενσήμου είναι αντισυνταγματική, αυτό ισχύει σήμερα και δυσκολεύει σημαντικά την τιμωρία των καρτέλ).
• απαγόρευση απόρριψης αγωγής ως αόριστη στις περιπτώσεις των αδικημάτων ανταγωνισμού και υποχρέωση του Δικαστηρίου να ζητήσει από τις εταιρείες που καταδικάστηκαν να προσκομίσουν (με επιμέλεια ουδέτερου τρίτου μέρους, πχ ορκωτού ελεγκτή) όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που θα ζητήσουν οι ενάγοντες για να αποδείξουν την ζημιά τους. Ευθύνη των εταιρειών αν για οποιονδήποτε λόγο δεν προσκομίζουν τα εν λόγω στοιχεία.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΡΤΕΛ

1. Υπαιτιότητα

Θέσπιση αντικειμενικής ευθύνης εμπλεκόμενων επιχειρήσεων στο πρότυπο του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων.

2. Ζημία

Επειδή στην πράξη οι ενάγοντες δεν δύνανται να προσδιορίσουν με ακρίβεια τα διαφυγόντα κέρδη τους ή και τον αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ της παράνομης συμπεριφοράς και της ζημίας, ένεκα των δυσκολιών στοιχειοθέτησης ότι οι επικαλούμενες απώλειες ήταν πράγματι αποτέλεσμα της αντι-ανταγωνιστικής πρακτικής και δεν οφείλονται σε άλλους λόγους (συνθήκες της αγοράς, οικονομική ύφεση κλπ), προτείνεται να μην αγνοηθούν τα επιχειρήματα υπέρ του κυρωτικού χαρακτήρα της αποζημίωσης (αρκεί οι επιβαρύνσεις αυτές να μην είναι υπέρμετρες και να σέβονται την αρχής της αναλογικότητας). Κάτι τέτοιο δεν είναι ξένο στην ελληνική έννομη τάξη. Τουλάχιστον στις περιπτώσεις που οι εναγόμενες επιχειρήσεις δεν προσκομίζουν ζητηθέντα από το δικαστήριο κρίσιμα στοιχεία που βρίσκονται στην κατοχή τους. Ήδη προβλέπεται νομοθετικά η αποζημίωση να υπερβαίνει το ύψος της πραγματικής ζημίας, ικανοποιώντας πέρα από τον αποκαταστατικό σκοπό ή αντ’ αυτού και τον προληπτικό, αποτρεπτικό σκοπό, στην αξίωση λ.χ. αποζημίωσης από τον προσβολέα της πνευματικής ιδιοκτησίας βάσει του άρθρου 65 παρ. 2 και 3 του Ν. 2121/1993, η οποία ξεπερνά την πραγματική ζημία του δικαιούχου.

3. Αποδείξεις

Αξιοποιώντας τη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 14 του Ν. 2251/1994, που παρέχει το δικαίωμα στις ενώσεις καταναλωτών «να ζητούν και να λαμβάνουν πληροφορίες για θέματα που ανάγονται στα συμφέροντα των καταναλωτών από δημόσιες υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δημόσιους οργανισμούς και επιχειρήσεις, νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα», να συμπεριληφθούν ρητά και τα Επιμελητήρια όσον αφορά εισφερόμενες υποθέσεις ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

4. Συλλογικές αγωγές

Ενεργοποίηση συλλογικών αγωγών ειδικά για υποθέσεις ανταγωνισμού στο πρότυπο του Ν. 2251/94.

5. Νομική βοήθεια

Ενεργοποίηση διατάξεων νομικής βοήθειας (Οδηγία 8/2008) και στις δίκες αστικών αποζημιώσεων λόγω παραβάσεως των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού.

6. Παραγραφή

Ενόσω διαρκεί η διοικητική διαδικασία ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού, να αναστέλλεται η παραγραφή της αξιώσεως τόσο για τις ζημιωθείσες επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές, οι οποίοι ασκούν συνήθως συλλογική αγωγή. Αναστολή επίσης και της προθεσμίας παραγραφής του άρθρου 10 παρ. 18 του Ν. 2251/94 (συλλογική αξίωση χρηματικής ικανοποίησης).

7. Αναδρομικότητα

Κάθε νέα νομοθετική ρύθμιση να ισχύει για κάθε εκκρεμή αγωγή που αφορά αποζημίωση από εταιρείες που παραβίασαν την νομοθεσία του ελεύθερου ανταγωνισμού καθώς και για κάθε εκκρεμή υπόθεση ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Αν ενδεχομένως η αναδρομικότητα της ισχύος είναι ανέφικτη, θα μπορούσε να γίνει ρύθμιση για ισχύ της νέας νομοθετικής ρύθμισης για κάθε υπόθεση που είναι «ανοιχτή» ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Με την έννοια «ανοιχτή» να συμπεριληφθούν και όλες οι υποθέσεις για τις οποίες η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν έχει πραγματοποιήσει έλεγχο εφαρμογής των αποφάσεών της (έως την ημερομηνία ψήφισης του νέου νόμου) ή έχει πραγματοποιήσει και δεν έχει εντοπίσει να συμμορφώνονται οι καταδικασμένες εταιρείες.

8. Ευθύνη φυσικών προσώπων

            Είναι πρόσφατο το παράδειγμα των πτηνοτροφικών επιχειρήσεων που κατηγορούνται για σύσταση καρτέλ για περίοδο 16 ετών. Δυο από αυτές τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, έχουν ήδη πτωχεύσει. Κατά συνέπεια η λήψη αποζημιώσεων από τα νομικά πρόσωπα καθίσταται αδύνατη. Προτείνουμε όπως οριστεί ρητά στον νέο νόμο η ταυτόχρονη ευθύνη προς αποζημίωση κάθε τρίτου όλων των μελών των ΔΣ των εταιρειών που θα τιμωρηθούν για παράνομες πρακτικές. Αν αυτό δεν προβλεφθεί θα διαπιστωθεί το φαινόμενο της πτώχευσης εταιρειών που παρανομούν επί σειρά ετών ώστε να αποφύγουν κάθε αποζημίωση σε τρίτο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να ληφθεί όσον αφορά τους πραγματικούς ιδιοκτήτες μιας επιχείρησης, διότι είναι σύνηθες το φαινόμενο των «αχυράνθρωπων» με στόχο να μην βρεθούν περιουσιακά στοιχεία σε αυτούς και ο πραγματικός ιδιοκτήτης του καρτέλ να γλιτώνει κάθε αποζημίωση.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Πλήρως αποτρεπτική διαδικασία για τα καρτέλ αφού ξέρουν ότι άμεσα θα αποζημιώσουν πλήρως όσους έπληξαν και μάλιστα με την στήριξη της Επιτροπής Ανταγωνισμού στην παροχή των οικονομικών στοιχείων.

ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΩΝ ΑΛΥΣΙΔΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΝΑ ΔΙΑΘΕΣΟΥΝ ΤΟ 25% ΤΟΥ «ΡΑΦΙΟΥ» ΤΟΥΣ, ΧΩΡΙΣ ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ (ΑΕΡΑ), ΣΕ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΙΣ ΙΣΧΥΡΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ.

ΠΡΟΤΑΣΗ

Είναι γνωστό το γεγονός ότι για να μπει κάποιος παραγωγός στο ράφι των μεγάλων αλυσίδων Σούπερ Μαρκετ θα πρέπει να καταβάλει σημαντικά ποσά σαν αέρα. Η είσοδος του επίσης εξαρτάται από το καθεστώς στην αγορά του συγκεκριμένου προϊόντος, δηλαδή αν οι εταιρείες που ελέγχουν το μεγάλο κομμάτι της αγοράς αυτής θα επιτρέψουν στην αλυσίδα Σούπερ Μάρκετ να δεχτεί και τον νέο ανταγωνιστή. Ο τρόπος αποτροπής εισόδου είναι πολύ απλό: έμμεσες ή άμεσες απειλές προς την αλυσίδα ότι θα «χαλάσουν» οι όροι συνεργασίας με τους δυνατούς. Μάλιστα από αυτές τις μεθόδους δεν ξεφεύγουν και μεγάλες εταιρείες-παραγωγοί οι οποίες αποφασίζουν να εισέλθουν σε νέα αγορά και βρίσκονται αντιμέτωπες με ήδη καθιερωμένες καταστάσεις.

Πριν λίγο καιρό ο Τύπος ανέφερε τα παρακάτω μέτρα που προτείνει η βρετανική Επιτροπή Ανταγωνισμού, μέτρα διορθωτικά που ξεφεύγουν από την απλή εξέταση μιας καταγγελίας για παράνομες πρακτικές. Σας παραθέτω το κείμενο:

Βρετανία: Τεστ ανταγωνισμού για σουπερμάρκετ προτείνει η Επ. Ανταγωνισμού

Της Kathy Sandler ΛΟΝΔΙΝΟ (Dow Jones) – Η βρετανική Επιτροπή Ανταγωνισμού υπέβαλε επίσημη πρόταση εισαγωγής ενός “τεστ ανταγωνισμού”, στο πλαίσιο του οποίου θα μπλοκάρεται η ανάπτυξη σουπερμάρκετ σε εταιρείες που έχουν ήδη κυρίαρχη θέση σε τοπικό επίπεδο, ισχυριζόμενη πως τα οφέλη, ειδικά για τους καταναλωτές, θα είναι μεγαλύτερα από το κόστος για τις εταιρείες. Στην τελική της έκθεση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού διατηρεί της πρόταση που διατύπωσε τον Ιούλιο, πως τα νέα καταστήματα και οι επεκτάσεις πρέπει να υπόκεινται σε “τεστ ανταγωνισμού”. Η Επιτροπή θα διεξάγει συζητήσεις με τις τοπικές αρχές για τις λεπτομέρειες και την εφαρμογή του τεστ, εξαιρώντας τις επεκτάσεις των παντοπωλείων. “Πιστεύουμε πως το τεστ θα έχει το αποτέλεσμα που επιθυμούμε, φέρνοντας τον ανταγωνισμό τις περιοχές που λείπει και εμποδίζοντας μεμονωμένες εταιρείες να συγκεντρώνουν δύναμη εις βάρος των καταναλωτών.” αναφέρει η Επιτροπή σε ανακοίνωσή της. Η γνωστή εταιρεία Tesco PLC έχει διαμαρτυρηθεί έντονα για τις προτάσεις της Επιτροπής. © Dow Jones Newswires

Με απόφασή του Υπουργείου Ανάπτυξης, που προφανώς πρέπει να γίνει αποδεκτή από τα συναρμόδια Υπουργεία, θα υποχρεωθούν οι μεγάλες αλυσίδες Σούπερ Μαρκετ, να διαθέτουν συγκεκριμένο χώρο 20%-25% από το «ράφι» κάθε κατηγορίας προϊόντων σε εταιρείες που δεν ανήκουν στις λεγόμενες «κατέχουσες δεσπόζουσα θέση» στην αγορά του προϊόντος αυτού. Αν δηλαδή σε μια κατηγορία προϊόντος τρεις εταιρείες κατέχουν το 80% αυτής της αγοράς, το «ελεύθερο ράφι» θα φιλοξενήσει υποχρεωτικά 2-3 εταιρείες μικρότερες.

Η παραχώρηση θα γίνει χωρίς «αέρα». Αν αυτό προσκρούει σε άλλες διατάξεις και δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την έκτακτη ανάγκη της χώρας, τότε προτείνω όπως φορολογήσετε τον «αέρα» με ποσοστό 90% ώστε να αποτραπούν τα ΣΜ να τον ζητάνε.

Με τον τρόπο αυτό θα «μπουν» αναγκαστικά στα ράφια των μεγάλων αλυσίδων νέοι παραγωγοί και θα ενταθεί ο ανταγωνισμός. Σήμερα ο ανταγωνισμός υπάρχει αλλά σε υψηλό επίπεδο τιμών, αφού δεν υπάρχει η απειλή από νέους ανταγωνιστές. Οπότε οι υφιστάμενοι ανταγωνιστές ανταγωνίζονται μεν, σε πολύ υψηλά επίπεδα τιμών δε.

Το μέτρο αυτό θα δικαιολογηθεί από το ότι η Ελλάδα ζει με τεράστια κρίση, οι τιμές δεν πέφτουν στο ράφι, η ελληνική παραγωγή πρέπει να ανέβει, τα σούπερ μαρκετ έχουν ένα ιδιότυπο ολιγοπώλιο και σε κάθε περίπτωση θα ισχύει για περιορισμένο χρονικό διάστημα (πχ 1-2 έτη). Αν δεν αποδώσει άμεσα καρπούς (μείωση τιμών) τότε θα ανακληθεί.

Επίσης ως μέτρο θα μπορούσε να ληφθεί ο υποχρεωτικός έλεγχος πόθεν έσχες έως δεύτερου βαθμού συγγένειας στους αρμοδίους αγοραστές των αλυσίδων Σούπερ Μαρκετ και βεβαίως στους βασικούς μετόχους της αλυσίδας, για να ελεγχθούν οι κάθε λογής καταβολές χρημάτων σε Ελλάδα και εξωτερικό.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Με την ρύθμιση αυτή θα μπουν «αναγκαστικά» στα ράφια των μεγάλων αλυσίδων νέοι παραγωγοί και θα ενταθεί ο ανταγωνισμός. Μπαίνοντας Έλληνες παραγωγοί θα προσφέρουν περισσότερες θέσεις εργασίας. Η είσοδος νέων με χαμηλότερες τιμές θα εντείνει τον ανταγωνισμό και θα πέσουν οι τιμές και στις μεγάλες φίρμες.