Όταν το Δεκέμβριο απέρριπτε την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης να ξεκλειδώσει μέρος της χρηματοδότησης, ο εντεταλμένος του ΔΝΤ για την Ελλάδα Πολ Τόμσεν ετοιμαζόταν να κάνει τη δουλειά του ακόμα δυσκολότερη.
Η αποτυχία της τότε ελληνικής κυβέρνησης να εξασφαλίσει μία συμφωνία με τους πιστωτές της άνοιξε το δρόμο για την εκλογική της ήττα τον Ιανουάριο από το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, ορκισμένου πολέμιου της λιτότητας, γράφει το πρακτορείο Bloomberg.
Αντί λοιπόν ο κ. Τόμσεν να διαπραγματευτεί με το κατεστημένο της Ελλάδας, τώρα αντιμετωπίζει μία ομάδα νεοφώτιστων πολιτικών, των οποίων οι κορυφαίοι ηγέτες παρομοιάζουν τις μεθόδους του με... δημοσιονομικό waterboarding.
Έτσι, ο 60χρονος Δανός οικονομολόγος τώρα αντιστέκεται στα οικονομικά σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία αποτυγχάνουν, όπως θεωρεί, να εκπληρώσουν τα κριτήρια βιωσιμότητας του χρέους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Κι αυτή τη φορά, τα πράγματα θα είναι καθοριστικά, αφού αυτό που παίζεται δεν είναι άλλο από την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και την αξιοπιστία του ΔΝΤ, διότι η χώρα αντιμετωπίζει έλλειψη ρευστότητας και οι Ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζονται οπωσδήποτε την ευλογία του Ταμείου προτού απελευθερώσουν τα ποσά από το πρόγραμμα στήριξης.
Η κατάσταση είναι τέτοια που τώρα ο Πολ Τόμσεν, που έγραψε τη διπλωματική του υπό την επίβλεψη ενός από τους αρχιτέκτονες του ευρώ, βρίσκεται σε θέση να αποφασίσει, μαζί με άλλους, για τη μοίρα του νομίσματος.
«Η ευκαιρία για συμφωνία το Δεκέμβριο ήταν μια τεράστια χαμένη ευκαιρία», ανέφερε πάντως ο Martin Edwards, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του South Orange, στο New Jersey, ο οποίος ερευνά τα προγράμματα δανεισμού του ΔΝΤ. «Πέρασαν από το να έχουν μία μετρίως συνεργάσιμη κυβέρνηση στο να έχουν μία που είναι ξεκάθαρα αντίθετη. Πρόκειται για πρόβλημα που δημιούργησαν οι ίδιοι».
Ο Τόμσεν, ο οποίος παρά λίγο να μην προσληφθεί στο ίδρυμα, του οποίου τη φήμη προσπαθεί τώρα να υπερασπιστεί, κλήθηκε το Νοέμβριο από τη Διευθύντρια Christine Lagarde να διευθύνει το ευρωπαϊκό τμήμα του Ταμείου στην Ουάσιγκτον.
Ο ρόλος του τον έχει κάνει κόκκινο πανί στην Ελλάδα, όπου οι περικοπές δαπανών και οι αυξήσεις φόρων που πρότεινε το ΔΝΤ έχουν προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις. Το 2013 ένας άντρας συνελήφθη στην Αθήνα, καθώς του πετούσε κέρματα κατά την άφιξή του στο υπουργείο Οικονομικών. Τώρα, ο Π. Τόμσεν έχει 24ωρη φύλαξη κάθε φορά που επισκέπτεται τη χώρα, μετά από σύσταση της ελληνικής αστυνομίας.
«Έχει αναπτύξει μία 'όρεξη' να βρίσκεται στη μέση της καταιγίδας», σχολίασε για εκείνον ο επικεφαλής αναλυτής της UniCredit, Erik Nielsen, ο οποίος ήταν συμφοιτητής του και δούλεψε μαζί του στο ΔΝΤ στα τέλη του 1980.
«Αν τον ρωτήσεις 'ποιοι πιστεύεις ότι είναι οι τόκοι ισορροπίας;' ή 'ποια είναι η δυνητική ανάπτυξη στην Ευρώπη;', ελάχιστα ενδιαφέρεται. Αλλά αν τον ρωτήσεις 'τι θα έκανες αν γινόταν ένα bank run;' τότε ζωντανεύει».
Ακόμα στοιχειώνει το ΔΝΤ η απόφασή του το 2010 να παραιτηθεί από την απαίτηση το ελληνικό χρέος να γίνει βιώσιμο. Μετά το σοκ της κατάρρευσης της Lehman Brothers οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ φοβόντουσαν ότι μια χρεοκοπία της Ελλάδας θα είχε σοβαρές πιθανότητες διάδοσης στην παγκόσμια οικονομία. Το ΔΝΤ υποσχέθηκε παροχή $38 δισ. για την Ελλάδα, ποσό ρεκόρ για το μερίδιο που έχει η χώρα στο θεσμό.
Ωστόσο, οι προσπάθειες του Ταμείου να κάνει την Ελλάδα πιο ανταγωνιστική απέτυχαν και η χώρα έπεσε σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση. Οι μαζικές περικοπές δημοσίων δαπανών που επιβλήθηκαν από το Ταμείο πυροδότησαν την αγανάκτηση της κοινής γνώμης.Ένας από τους πρωην συναδέλφους του Τόμσεν στο ΔΝΤ, ο Ashoka Mody, είπε τον περασμένο μήνα στο Bloomberg View πως το ΔΝΤ «πρέπει να αναγνωρίσει την ευθύνη του για τη δεινή κατάσταση της χώρας και να διαγράψει μεγάλο μέρος από το ελληνικό χρέος».
Δεν υπάρχει όμως κανένα σημάδι ότι το ΔΝΤ και ο Τόμσεν θα υποχωρήσουν από τις κόκκινες γραμμές τους ή θα ελαστικοποιήσουν τώρα τους κανόνες του Ταμείου. Ενώ κάποια θέματα, όπως οι δημοσιονομικοί στόχοι, πιθανόν είναι διαπραγματεύσιμα, η θέση του Ταμείου είναι ότι οποιαδήποτε ελληνική συμφωνία πρέπει να φέρει το χρέος σε βιώσιμα επίπεδα και να συμπεριλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα περικοπές στις συντάξεις.
«Είμαστε ανοιχτοί σε νέες ιδέες και σε διαφορετικούς τρόπους για να επιτευχθούν οι οικονομικοί στόχοι της χώρας. Είμαστε ένας πραγματιστικός θεσμός», ανέφερε ο Τόμσεν στο Bloomberg News. «Αλλά πρέπει επίσης να έχουμε στο νου μας τις οικονομικές πραγματικότητες. Στο τέλος τα νούμερα πρέπει να βγαίνουν. Και θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι αντιμετωπίζουμε όλα τα μέλη μας ισότιμα, ότι εφαρμόζουμε τους κανόνες μας ομοιόμορφα».
Ο Π. Τόμσεν γεννήθηκε στη Δανία το 1955. Ο πατέρας του ήταν μανάβης. Η μητέρα του έμεινε σπίτι για να μεγαλώσει αυτόν και τα πέντε αδέρφια του. Στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ο Niels Thygesen, που επέβλεψε τη διπλωματική του, περιγράφει το φοιτητή του ως άνθρωπο έντονο, ήσυχο, αλλά και εξαιρετικά εργατικό. Όταν ο Π. Τόμσεν αντιμετώπισε δυσκολίες να βρει δουλειά στο ΔΝΤ επειδή δεν είχε διδακτορικό, ο Thygesen συνέστησε στο Ταμείο να του δώσει μια ευκαιρία.
«Θα περίμενα να γίνει μέσος αναλυτής του Ταμείου που θα συντάσσει αναφορές», είπε ο 80χρονος Thygesen, ο οποίος βοήθησε στο σχεδιασμό της νομισματικής ένωσης.
Αντ' αυτού, ο Τόμσεν μπήκε κατευθείαν στα βαθιά των αποστολών του ΔΝΤ – επισκεπτόμενος χώρες για να εκτιμήσει τις οικονομικές τους πολιτικές και το αν εκπληρώνουν τους όρους των δανείων. Τόσο πολύ τον απορρόφησαν αυτές οι εργασίες που εγκατέλειψε τα σχέδιά του να επιστρέψει στη Δανία για ένα διδακτορικό.
Η αντοχή του είναι αντικείμενο θρύλων, είπε ο Jesper Berg, πρώην συμφοιτητής και συνάδελφος στο ΔΝΤ του Τόμσεν. Έχει αναλάβει αποστολές τη μία μετά την άλλη, αποστολές που μπορεί να απαιτούν μέχρι και πέντε εβδομάδες με πολύ σκληρά ωράρια. Οι συνάδελφοι τον έβρισκαν στο γραφείο του αργά τη νύχτα με τα μάτια του να κλείνουν, είπε ο Berg, που τώρα διατελεί μάνατζερ της Nykredit Bank A/S στην Κοπεγχάγη.«Οι διαπραγματεύσεις, στις οποίες έχει εμπλακεί ο Πολ στην Ευρώπη ήταν πολύ έντονες», είπε ο Berg. «Αλλά αυτό είναι το αγαπημένο του περιβάλλον», συμπλήρωσε.
Η καριέρα του φτάνει ατο απόγειο με την τελική αναμέτρηση στην Ελλάδα. Στο επεισόδιο του Δεκεμβρίου, ο Τόμσεν εκπροσώπησε το ΔΝΤ σε μία συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης για την πρόταση της Ελλάδας να ξεκλειδώσει 1,8 δισ. από το πακέτο βοήθειας και για να δοθούν νέα δάνεια με πιο χαλαρούς όρους. Με το ΣΥΡΙΖΑ να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, η τότε κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά έβλεπε αυτήν τη συμφωνία ως το μόνο τρόπο να διατηρήσει την εξουσία.
Ο επίτροπος οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί τάχθηκε υπέρ, ζήτησε συνέχιση της αξιολόγησης, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει την κατάσταση. Αλλά ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, είπε ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει αρκετές περικοπές σε τομείς όπως οι συντάξεις, ανέφερε άλλη πηγή που ζήτησε να μην κατονομαστεί καθώς οι συνομιλίες δεν ήταν δημόσιες.
Όταν έφτασε η ώρα να μιλήσει ο Π. Τόμσεν, η θέση του ήταν ξεκάθαρη:«Συμφωνώ με το Μάριο». Σύμφωνα με τον Π. Τόμσεν, η κυβέρνηση Σαμαρά ήταν αρκετά μακριά από την εφαρμογή των αλλαγών που είχε υποσχεθεί. Η άποψή του επικράτησε, και μετά από επτά εβδομάδες ανέλαβε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
«Ήταν η σωστή απόφαση. Είχε κακές πολιτικές συνέπειες για την Ελλάδα, αλλά είναι ακόμα νωρίς για να πούμε τι θα γίνει σε αυτό το πεδίο», είπε ο Jacob Kirkegaard, υψηλόβαθμο στέλεχος στο διεθνές ίδρυμα Peterson στην Ουάσιγκτον. «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει πίσω στο τέλος».
euro2day
Η αποτυχία της τότε ελληνικής κυβέρνησης να εξασφαλίσει μία συμφωνία με τους πιστωτές της άνοιξε το δρόμο για την εκλογική της ήττα τον Ιανουάριο από το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, ορκισμένου πολέμιου της λιτότητας, γράφει το πρακτορείο Bloomberg.
Αντί λοιπόν ο κ. Τόμσεν να διαπραγματευτεί με το κατεστημένο της Ελλάδας, τώρα αντιμετωπίζει μία ομάδα νεοφώτιστων πολιτικών, των οποίων οι κορυφαίοι ηγέτες παρομοιάζουν τις μεθόδους του με... δημοσιονομικό waterboarding.
Έτσι, ο 60χρονος Δανός οικονομολόγος τώρα αντιστέκεται στα οικονομικά σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία αποτυγχάνουν, όπως θεωρεί, να εκπληρώσουν τα κριτήρια βιωσιμότητας του χρέους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Κι αυτή τη φορά, τα πράγματα θα είναι καθοριστικά, αφού αυτό που παίζεται δεν είναι άλλο από την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και την αξιοπιστία του ΔΝΤ, διότι η χώρα αντιμετωπίζει έλλειψη ρευστότητας και οι Ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζονται οπωσδήποτε την ευλογία του Ταμείου προτού απελευθερώσουν τα ποσά από το πρόγραμμα στήριξης.
Η κατάσταση είναι τέτοια που τώρα ο Πολ Τόμσεν, που έγραψε τη διπλωματική του υπό την επίβλεψη ενός από τους αρχιτέκτονες του ευρώ, βρίσκεται σε θέση να αποφασίσει, μαζί με άλλους, για τη μοίρα του νομίσματος.
«Η ευκαιρία για συμφωνία το Δεκέμβριο ήταν μια τεράστια χαμένη ευκαιρία», ανέφερε πάντως ο Martin Edwards, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του South Orange, στο New Jersey, ο οποίος ερευνά τα προγράμματα δανεισμού του ΔΝΤ. «Πέρασαν από το να έχουν μία μετρίως συνεργάσιμη κυβέρνηση στο να έχουν μία που είναι ξεκάθαρα αντίθετη. Πρόκειται για πρόβλημα που δημιούργησαν οι ίδιοι».
Ο Τόμσεν, ο οποίος παρά λίγο να μην προσληφθεί στο ίδρυμα, του οποίου τη φήμη προσπαθεί τώρα να υπερασπιστεί, κλήθηκε το Νοέμβριο από τη Διευθύντρια Christine Lagarde να διευθύνει το ευρωπαϊκό τμήμα του Ταμείου στην Ουάσιγκτον.
Ο ρόλος του τον έχει κάνει κόκκινο πανί στην Ελλάδα, όπου οι περικοπές δαπανών και οι αυξήσεις φόρων που πρότεινε το ΔΝΤ έχουν προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις. Το 2013 ένας άντρας συνελήφθη στην Αθήνα, καθώς του πετούσε κέρματα κατά την άφιξή του στο υπουργείο Οικονομικών. Τώρα, ο Π. Τόμσεν έχει 24ωρη φύλαξη κάθε φορά που επισκέπτεται τη χώρα, μετά από σύσταση της ελληνικής αστυνομίας.
«Έχει αναπτύξει μία 'όρεξη' να βρίσκεται στη μέση της καταιγίδας», σχολίασε για εκείνον ο επικεφαλής αναλυτής της UniCredit, Erik Nielsen, ο οποίος ήταν συμφοιτητής του και δούλεψε μαζί του στο ΔΝΤ στα τέλη του 1980.
«Αν τον ρωτήσεις 'ποιοι πιστεύεις ότι είναι οι τόκοι ισορροπίας;' ή 'ποια είναι η δυνητική ανάπτυξη στην Ευρώπη;', ελάχιστα ενδιαφέρεται. Αλλά αν τον ρωτήσεις 'τι θα έκανες αν γινόταν ένα bank run;' τότε ζωντανεύει».
Ακόμα στοιχειώνει το ΔΝΤ η απόφασή του το 2010 να παραιτηθεί από την απαίτηση το ελληνικό χρέος να γίνει βιώσιμο. Μετά το σοκ της κατάρρευσης της Lehman Brothers οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ φοβόντουσαν ότι μια χρεοκοπία της Ελλάδας θα είχε σοβαρές πιθανότητες διάδοσης στην παγκόσμια οικονομία. Το ΔΝΤ υποσχέθηκε παροχή $38 δισ. για την Ελλάδα, ποσό ρεκόρ για το μερίδιο που έχει η χώρα στο θεσμό.
Ωστόσο, οι προσπάθειες του Ταμείου να κάνει την Ελλάδα πιο ανταγωνιστική απέτυχαν και η χώρα έπεσε σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση. Οι μαζικές περικοπές δημοσίων δαπανών που επιβλήθηκαν από το Ταμείο πυροδότησαν την αγανάκτηση της κοινής γνώμης.Ένας από τους πρωην συναδέλφους του Τόμσεν στο ΔΝΤ, ο Ashoka Mody, είπε τον περασμένο μήνα στο Bloomberg View πως το ΔΝΤ «πρέπει να αναγνωρίσει την ευθύνη του για τη δεινή κατάσταση της χώρας και να διαγράψει μεγάλο μέρος από το ελληνικό χρέος».
Δεν υπάρχει όμως κανένα σημάδι ότι το ΔΝΤ και ο Τόμσεν θα υποχωρήσουν από τις κόκκινες γραμμές τους ή θα ελαστικοποιήσουν τώρα τους κανόνες του Ταμείου. Ενώ κάποια θέματα, όπως οι δημοσιονομικοί στόχοι, πιθανόν είναι διαπραγματεύσιμα, η θέση του Ταμείου είναι ότι οποιαδήποτε ελληνική συμφωνία πρέπει να φέρει το χρέος σε βιώσιμα επίπεδα και να συμπεριλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα περικοπές στις συντάξεις.
«Είμαστε ανοιχτοί σε νέες ιδέες και σε διαφορετικούς τρόπους για να επιτευχθούν οι οικονομικοί στόχοι της χώρας. Είμαστε ένας πραγματιστικός θεσμός», ανέφερε ο Τόμσεν στο Bloomberg News. «Αλλά πρέπει επίσης να έχουμε στο νου μας τις οικονομικές πραγματικότητες. Στο τέλος τα νούμερα πρέπει να βγαίνουν. Και θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι αντιμετωπίζουμε όλα τα μέλη μας ισότιμα, ότι εφαρμόζουμε τους κανόνες μας ομοιόμορφα».
Ο Π. Τόμσεν γεννήθηκε στη Δανία το 1955. Ο πατέρας του ήταν μανάβης. Η μητέρα του έμεινε σπίτι για να μεγαλώσει αυτόν και τα πέντε αδέρφια του. Στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ο Niels Thygesen, που επέβλεψε τη διπλωματική του, περιγράφει το φοιτητή του ως άνθρωπο έντονο, ήσυχο, αλλά και εξαιρετικά εργατικό. Όταν ο Π. Τόμσεν αντιμετώπισε δυσκολίες να βρει δουλειά στο ΔΝΤ επειδή δεν είχε διδακτορικό, ο Thygesen συνέστησε στο Ταμείο να του δώσει μια ευκαιρία.
«Θα περίμενα να γίνει μέσος αναλυτής του Ταμείου που θα συντάσσει αναφορές», είπε ο 80χρονος Thygesen, ο οποίος βοήθησε στο σχεδιασμό της νομισματικής ένωσης.
Αντ' αυτού, ο Τόμσεν μπήκε κατευθείαν στα βαθιά των αποστολών του ΔΝΤ – επισκεπτόμενος χώρες για να εκτιμήσει τις οικονομικές τους πολιτικές και το αν εκπληρώνουν τους όρους των δανείων. Τόσο πολύ τον απορρόφησαν αυτές οι εργασίες που εγκατέλειψε τα σχέδιά του να επιστρέψει στη Δανία για ένα διδακτορικό.
Η αντοχή του είναι αντικείμενο θρύλων, είπε ο Jesper Berg, πρώην συμφοιτητής και συνάδελφος στο ΔΝΤ του Τόμσεν. Έχει αναλάβει αποστολές τη μία μετά την άλλη, αποστολές που μπορεί να απαιτούν μέχρι και πέντε εβδομάδες με πολύ σκληρά ωράρια. Οι συνάδελφοι τον έβρισκαν στο γραφείο του αργά τη νύχτα με τα μάτια του να κλείνουν, είπε ο Berg, που τώρα διατελεί μάνατζερ της Nykredit Bank A/S στην Κοπεγχάγη.«Οι διαπραγματεύσεις, στις οποίες έχει εμπλακεί ο Πολ στην Ευρώπη ήταν πολύ έντονες», είπε ο Berg. «Αλλά αυτό είναι το αγαπημένο του περιβάλλον», συμπλήρωσε.
Η καριέρα του φτάνει ατο απόγειο με την τελική αναμέτρηση στην Ελλάδα. Στο επεισόδιο του Δεκεμβρίου, ο Τόμσεν εκπροσώπησε το ΔΝΤ σε μία συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης για την πρόταση της Ελλάδας να ξεκλειδώσει 1,8 δισ. από το πακέτο βοήθειας και για να δοθούν νέα δάνεια με πιο χαλαρούς όρους. Με το ΣΥΡΙΖΑ να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, η τότε κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά έβλεπε αυτήν τη συμφωνία ως το μόνο τρόπο να διατηρήσει την εξουσία.
Ο επίτροπος οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί τάχθηκε υπέρ, ζήτησε συνέχιση της αξιολόγησης, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει την κατάσταση. Αλλά ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, είπε ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει αρκετές περικοπές σε τομείς όπως οι συντάξεις, ανέφερε άλλη πηγή που ζήτησε να μην κατονομαστεί καθώς οι συνομιλίες δεν ήταν δημόσιες.
Όταν έφτασε η ώρα να μιλήσει ο Π. Τόμσεν, η θέση του ήταν ξεκάθαρη:«Συμφωνώ με το Μάριο». Σύμφωνα με τον Π. Τόμσεν, η κυβέρνηση Σαμαρά ήταν αρκετά μακριά από την εφαρμογή των αλλαγών που είχε υποσχεθεί. Η άποψή του επικράτησε, και μετά από επτά εβδομάδες ανέλαβε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
«Ήταν η σωστή απόφαση. Είχε κακές πολιτικές συνέπειες για την Ελλάδα, αλλά είναι ακόμα νωρίς για να πούμε τι θα γίνει σε αυτό το πεδίο», είπε ο Jacob Kirkegaard, υψηλόβαθμο στέλεχος στο διεθνές ίδρυμα Peterson στην Ουάσιγκτον. «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει πίσω στο τέλος».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες και να είστε κόσμιοι στις εκφράσεις σας. Οποιοδήποτε άλλο σχόλιο με γκρικλις και ξένη γλώσσα θα διαγράφετε. Ευχαριστώ!