Ο Orwell έγραψε το “1984” το έτος 1948 και περιγράφει μία μελλοντική αστυνομοκρατούμενη κοινωνία όπου οι πάντες και τα πάντα βρίσκονται υπό στενή και συνεχή παρακολούθηση. Από εκεί προέκυψε και η σημερινή φράση “Ο Μεγάλος Αδελφός σε παρακολουθεί – Big Brother is watching you”, που συχνά βλέπουμε να προβάλλεται από πολλούς ανθρώπους που εναντιώνονται στην ολοένα και αυξανόμενη καταπάτηση της ιδιωτικής ζωής, των προσωπικών δεδομένων και των ελευθεριών των ανθρώπων από τις κυβερνήσεις, τις μυστικές υπηρεσίες και διάφορους υπερεθνικούς οργανισμούς.
Η κυβέρνηση που περιγράφεται στο βιβλίο χρησιμοποιώντας τη βία, την καταστολή, την στρέβλωση, που φτάνει στο σημείο της πλήρους αντιστροφής εννοιών και λέξεων, την ποινικοποίηση απόψεων και ιδεών, τον έλεγχο στην ενημέρωση προσπαθεί να κρατήσει τους πολίτες της υπό τον απόλυτο έλεγχο της. Το έγκλημα της σκέψης και η αμφισβήτηση αυτών που πρεσβεύει το Κόμμα, δηλαδή ο Μεγάλος Αδελφός, είναι το μεγαλύτερο έγκλημα που μπορεί κάποιος να διαπράξει. Για αυτό τον λόγο καταβάλλεται η προσπάθεια να ξεριζωθεί από τους ανθρώπους κάθε έννοια και λέξη που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ελεύθερη σκέψη. Η Νέα Ομιλία, μία τελείως φτωχή σε λεξιλόγιο και γραμματική γλώσσα, είναι η επίσημη γλώσσα του καθεστώτος και τείνει να αντικαταστήσει την παλιά. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το επίθετο ελεύθερος που χρησιμοποιείται μόνο σε προτάσεις όπως “ο δρόμος είναι ελεύθερος” αλλά κανείς δεν γνωρίζει τι σημαίνει “ο άνθρωπος είναι ελεύθερος”.
Αν και ο Orwell (Τροτσκιστής που πολέμησε στον ισπανικό εμφύλιο στο πλευρό των αναρχικών και στο τέλος κυνηγήθηκε από τους κομμουνιστές) έγραψε το συγκεκριμένο έργο όπως και τη “Φάρμα των Ζώων” έχοντας στο νου του την Σοβιετική Ένωση, αισθανόμενος ότι το όραμα του σοσιαλισμού είχε προδοθεί από την ηγεσία του κομμουνιστικού κόμματος, παρατηρούμε ότι πολλά από τα στοιχεία του εφιαλτικού μέλλοντος που περιγράφει εφαρμόζονται, άλλα σε μεγαλύτερο και άλλα σε μικρότερο βαθμό, στις σημερινές θεωρητικά ελεύθερες κοινωνίες. Είναι ουσιαστικά ένα έργο προειδοποίηση για ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Η κυβέρνηση που περιγράφεται στο βιβλίο χρησιμοποιώντας τη βία, την καταστολή, την στρέβλωση, που φτάνει στο σημείο της πλήρους αντιστροφής εννοιών και λέξεων, την ποινικοποίηση απόψεων και ιδεών, τον έλεγχο στην ενημέρωση προσπαθεί να κρατήσει τους πολίτες της υπό τον απόλυτο έλεγχο της. Το έγκλημα της σκέψης και η αμφισβήτηση αυτών που πρεσβεύει το Κόμμα, δηλαδή ο Μεγάλος Αδελφός, είναι το μεγαλύτερο έγκλημα που μπορεί κάποιος να διαπράξει. Για αυτό τον λόγο καταβάλλεται η προσπάθεια να ξεριζωθεί από τους ανθρώπους κάθε έννοια και λέξη που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ελεύθερη σκέψη. Η Νέα Ομιλία, μία τελείως φτωχή σε λεξιλόγιο και γραμματική γλώσσα, είναι η επίσημη γλώσσα του καθεστώτος και τείνει να αντικαταστήσει την παλιά. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το επίθετο ελεύθερος που χρησιμοποιείται μόνο σε προτάσεις όπως “ο δρόμος είναι ελεύθερος” αλλά κανείς δεν γνωρίζει τι σημαίνει “ο άνθρωπος είναι ελεύθερος”.
Αν και ο Orwell (Τροτσκιστής που πολέμησε στον ισπανικό εμφύλιο στο πλευρό των αναρχικών και στο τέλος κυνηγήθηκε από τους κομμουνιστές) έγραψε το συγκεκριμένο έργο όπως και τη “Φάρμα των Ζώων” έχοντας στο νου του την Σοβιετική Ένωση, αισθανόμενος ότι το όραμα του σοσιαλισμού είχε προδοθεί από την ηγεσία του κομμουνιστικού κόμματος, παρατηρούμε ότι πολλά από τα στοιχεία του εφιαλτικού μέλλοντος που περιγράφει εφαρμόζονται, άλλα σε μεγαλύτερο και άλλα σε μικρότερο βαθμό, στις σημερινές θεωρητικά ελεύθερες κοινωνίες. Είναι ουσιαστικά ένα έργο προειδοποίηση για ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Η βία και η καταστολή αποτελεί και σήμερα όπλο των κυβερνήσεων, όχι μόνο για να διασφαλίσουν την τάξη και την κοινωνική ειρήνη αλλά και για να περάσουν τα διάφορα μέτρα που επιθυμούν.
Λέξεις και έννοιες σήμερα αμαυρώνονται και αποκτούν μια τελείως αρνητική σημασία σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.
Ο πατριώτης θεωρείται φασίστας (με την έννοια που προσδίδει η σύγχρονη πολιτική ορθότητα), ο θρησκευόμενος οπισθοδρομικός, η υποχώρηση στα εθνικά θέματα βαπτίζεται ψυχραιμία, η διατήρηση της ταυτότητας των εθνικών κοινωνιών αποκαλείται ρατσισμός (ρατσιστές μπορούν να είναι μόνο οι Λευκοί), η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων που οδηγούν στην εξαθλίωση ονομάζεται επικαιροποιημένο μνημόνιο που σώζει από την χρεοκοπία.
Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και το αντίστοιχο με το Υπουργείο Ειρήνης στο "1984" να είναι το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη στην σημερινή Ελλάδα, την στιγμή που η εγκληματικότητα και η ανασφάλεια οργιάζουν και προστατεύονται όλοι εκτός από τον απλό Έλληνα πολίτη. Η αστυνομία της σκέψης, ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί στην πατρίδα μας, αλλά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η αντιρατσιστική νομοθεσία υφίσταται και αρκετοί άνθρωποι βρίσκονται σε φυλακές μόνο και μόνο γιατί διατύπωσαν κάποιες «αιρετικές» για το κατεστημένο σκέψεις. Όσον αφορά στην παρακολούθηση, δυστυχώς, με όσα από τα σημερινά τεχνολογικά επιτεύγματα έχουμε στην γνώση μας, αποδείχτηκε ότι η φαντασία του Orwell ήταν μικρή σε σχέση με αυτά που συμβαίνουν σήμερα;
Η ωμή καταπίεση όμως φέρνει την αντίδραση. Σήμερα ένα καθαρά οργουελιανό καθεστώς ίσως να μπορούσε να εφαρμοστεί σε κοινωνίες αποκλεισμένες από τον υπόλοιπο κόσμο (βλ. Βόρειο Κορέα) ή σε τριτοκοσμικές κοινωνίες όπου η έλλειψη παιδείας υπήρχε πάντοτε στους ανθρώπους της.
Η ωμή καταπίεση όμως φέρνει την αντίδραση. Σήμερα ένα καθαρά οργουελιανό καθεστώς ίσως να μπορούσε να εφαρμοστεί σε κοινωνίες αποκλεισμένες από τον υπόλοιπο κόσμο (βλ. Βόρειο Κορέα) ή σε τριτοκοσμικές κοινωνίες όπου η έλλειψη παιδείας υπήρχε πάντοτε στους ανθρώπους της.
Όμως η γλώσσα βάλλεται και φτωχαίνει, η παιδεία στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες έχει ως άξονα της την προπαρασκευή των ατόμων για την αγορά εργασίας, χωρίς να καλλιεργεί το πνεύμα και την σκέψη και χωρίς να δίνει βάρος στις προαιώνιες αξίες και στα άφθαρτα ιδεώδη, που είναι απαραίτητα για να ζήσει ο άνθρωπός αρμονικά με τον εαυτό του και τη φύση.
Σήμερα, με ένα smartphone που χωράει στην παλάμη μας μπορούμε να μεταφράσουμε ένα κείμενο σε οποιαδήποτε γλώσσα επιθυμούμε. Πόσοι όμως μπορούμε να κατανοήσουμε, ακόμη και στην δημοτική αν είναι γραμμένα, κείμενα του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα; Παρά την πνευματική κρίση όμως και το γεγονός ότι η τεχνολογία δρα πολλές φορές ασφυκτικά επάνω στον άνθρωπο, κάνοντάς τον σκλάβο της αντί να είναι στην υπηρεσία του, δεν θα πρέπει να γινόμαστε γραφικοί που αποκηρύττουν οποιοδήποτε τεχνολογικό επίτευγμα, βλέποντας πάντοτε στο παρασκήνιο κάποιο σκοτεινό σχέδιο εναντίον μας. Είναι ένα μέσο και η χρήση της εξαρτάται από τους ανθρώπους και ιδίως στην σημερινή εποχή η τεχνολογία μας προσφέρει το όπλο της πληροφορίας και της ταχύτατης διάδοσης της.
Δεν υπάρχει φυσικά κανείς λόγος για να μοιάζει ο νέος ολοκληρωτισμός με τον παλιό.
Δεν υπάρχει φυσικά κανείς λόγος για να μοιάζει ο νέος ολοκληρωτισμός με τον παλιό.
Οι κυβερνήσεις με τα ρόπαλα και τα εκτελεστικά αποσπάσματα, με τους τεχνητούς λοιμούς, τις μαζικές φυλακίσεις και εκτοπίσεις, δεν είναι μόνο απάνθρωπες (γεγονός που σήμερα δεν ενδιαφέρει κανέναν), αλλά και αναποτελεσματικές – και στον αιώνα της τεχνολογίας η αναποτελεσματικότητα είναι ιεροσυλία.
Ένα πραγματικά αποτελεσματικό ολοκληρωτικό κράτος θα ήταν αυτό που τα παντοδύναμα αφεντικά θα διεύθυναν με τα στελέχη τους έναν πληθυσμό σκλάβων, οι οποίοι δεν χρειάζονται να καταστέλλονται διότι αγαπούν την υποτέλεια.
Στα σημερινά καθεστώτα η πειθώ των μαζών για τα καλά της υποτέλειας περνάει από τα υπουργεία προπαγάνδας, τους εκδότες εφημερίδων και τους καθηγητές. (Από την εισαγωγή του «Θαυμαστού καινούριου κόσμου» του Aldous Huxley).
Σε αυτό το βιβλίο, που γράφτηκε το 1931, μέσω της τεχνολογίας και κυρίως της βιοεπιστήμης και της γενετικής, παρουσιάζεται επίσης μία ταξική κοινωνία όπου οι άνθρωποι βρίσκονται υπό τον απόλυτο έλεγχο με την τεράστια όμως, διαφορά σε σχέση με το “1984”, ότι απολαμβάνουν αυτή τους την σκλαβιά. Αυτό επιτυγχάνεται διότι οι άνθρωποι είναι προ-ρυθμισμένοι για αυτό. Όλα τα μωρά γεννιούνται σε εργαστήρια και μέσω υποσυνείδητων μηνυμάτων που τους δίνονται μέσω της υπνοπαιδείας διαπαιδαγωγούνται στις απαιτήσεις της κοινωνίας που ζουν. Από τις χαμηλότερες τάξεις, που προορίζονται για τις χειρωνακτικές εργασίες και προκύπτουν με την έγχυση αλκοόλ και άλλων ουσιών όταν είναι έμβρυα (ουσιαστικά πρόκειται για πνευματικά καθυστερημένους), μέχρι και τις ανώτερες τάξεις, που προορίζονται για εργασίες που απαιτούν υψηλότερη νοημοσύνη, άπαντες είναι ευχαριστημένοι με αυτό που κάνουν και με αυτό που είναι. Κανείς δεν θέλει καμία αλλαγή για να καλυτερεύσει τη ζωή του. Τα πάθη είναι καταλαγιασμένα και η σταθερότητα που συνεχώς επικαλούνται οι «διαχειριστές» του κόσμου είναι δεδομένη.
Για τον έλεγχο των ανθρώπων χρησιμοποιούνται επίσης δύο ακόμη στοιχεία.
Σε αυτό το βιβλίο, που γράφτηκε το 1931, μέσω της τεχνολογίας και κυρίως της βιοεπιστήμης και της γενετικής, παρουσιάζεται επίσης μία ταξική κοινωνία όπου οι άνθρωποι βρίσκονται υπό τον απόλυτο έλεγχο με την τεράστια όμως, διαφορά σε σχέση με το “1984”, ότι απολαμβάνουν αυτή τους την σκλαβιά. Αυτό επιτυγχάνεται διότι οι άνθρωποι είναι προ-ρυθμισμένοι για αυτό. Όλα τα μωρά γεννιούνται σε εργαστήρια και μέσω υποσυνείδητων μηνυμάτων που τους δίνονται μέσω της υπνοπαιδείας διαπαιδαγωγούνται στις απαιτήσεις της κοινωνίας που ζουν. Από τις χαμηλότερες τάξεις, που προορίζονται για τις χειρωνακτικές εργασίες και προκύπτουν με την έγχυση αλκοόλ και άλλων ουσιών όταν είναι έμβρυα (ουσιαστικά πρόκειται για πνευματικά καθυστερημένους), μέχρι και τις ανώτερες τάξεις, που προορίζονται για εργασίες που απαιτούν υψηλότερη νοημοσύνη, άπαντες είναι ευχαριστημένοι με αυτό που κάνουν και με αυτό που είναι. Κανείς δεν θέλει καμία αλλαγή για να καλυτερεύσει τη ζωή του. Τα πάθη είναι καταλαγιασμένα και η σταθερότητα που συνεχώς επικαλούνται οι «διαχειριστές» του κόσμου είναι δεδομένη.
Για τον έλεγχο των ανθρώπων χρησιμοποιούνται επίσης δύο ακόμη στοιχεία.
Το πρώτο είναι τα ναρκωτικά, βασικά ένα ναρκωτικό με την ονομασία “σόμα”, που είναι ελεύθερο και μάλιστα χορηγείται από το κράτος. Το δεύτερο είναι το σεξ.
Υπάρχει πλήρης ελευθερία στις σχέσεις και η σεξουαλική απόλαυση θεωρείται όπως το να πάει κάποιος να πιει ένα ποτό ή να δει μία ταινία. Κυριαρχεί το ρητό “όλοι ανήκουμε σε όλους” και μάλιστα αν κάποιος άνθρωπος βγαίνει για κάποιους μόνο μήνες με έναν μόνο σύντροφο αυτό θεωρείται αντικοινωνική και ύποπτη συμπεριφορά. Για αυτό το λόγο οι σεξουαλικές επαφές ενθαρρύνονται από την παιδική ηλικία κιόλας. Η έννοια του Θεού δεν υπάρχει και ελάχιστοι γνωρίζουν τι σήμαινε κάποτε, ενώ και τα βιβλία, πέραν αυτών που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση, είναι εξαφανισμένα.
Και σε αυτό το έργο πολλά από αυτά που παρουσιάζονται τα συναντάμε στη σημερινή εποχή. Η γενετική κάνει συνεχώς τεράστιες ανακαλύψεις, δημιουργώντας ταυτόχρονα και πολλά ζητήματα ηθικής σχετικά με την κλωνοποίηση και τα μωρά “κατά παραγγελία” που μπορεί να δημιουργήσει.
Και σε αυτό το έργο πολλά από αυτά που παρουσιάζονται τα συναντάμε στη σημερινή εποχή. Η γενετική κάνει συνεχώς τεράστιες ανακαλύψεις, δημιουργώντας ταυτόχρονα και πολλά ζητήματα ηθικής σχετικά με την κλωνοποίηση και τα μωρά “κατά παραγγελία” που μπορεί να δημιουργήσει.
Όσον αφορά τα υποσυνείδητα μηνύματα μια έρευνα στο διαδίκτυο θα πείσει και τον πλέον δύσπιστο ότι δεν είναι όλα όσα παρουσιάζονται αποκυήματα φαντασίας κάποιων συνομωσιολόγων. Κι όσον αφορά τα ναρκωτικά, στην κυριολεξία θερίζουν στις ανθρώπινες κοινωνίες. Ναρκωτικά για όλους, για φτωχούς και πλούσιους, που προσφέρουν όμως μόνο μία απόδραση από τα όποια προβλήματα που κάποιος έχει και όχι τη λύση σε αυτά, με πάντοτε ολέθριες συνέπειες για την υγεία του. Η κυρίαρχη ιδεολογικά αριστερά με τις διάφορες παραφυάδες της πρωτοστατεί στο θέμα της αποποινικοποίησης της χρήσης των ναρκωτικών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα στην χώρα μας τον πρωθυπουργό που μας έβαλε στο μνημόνιο, ο οποίος ήταν θερμός υποστηρικτής αυτής της άποψης.
Στο άλλο σκέλος, οι ίδιοι κύκλοι είναι αυτοί που προωθούν παγκοσμίως την ομοφυλοφιλική ατζέντα, την κατάργηση του παραδοσιακού ρόλου των δύο φύλων, χτυπώντας απροκάλυπτα πολλές φορές την ίδια την πρωταρχική δομή της κοινωνίας που είναι η οικογένεια.
Στο άλλο σκέλος, οι ίδιοι κύκλοι είναι αυτοί που προωθούν παγκοσμίως την ομοφυλοφιλική ατζέντα, την κατάργηση του παραδοσιακού ρόλου των δύο φύλων, χτυπώντας απροκάλυπτα πολλές φορές την ίδια την πρωταρχική δομή της κοινωνίας που είναι η οικογένεια.
Στον “Θαυμαστό καινούριο κόσμο” οι λέξεις πατέρας και μητέρα θεωρούνται η χειρότερη βρισιά που μπορεί να ακουστεί. Τα πρόσφατα γεγονότα στη Γαλλία, με την ψήφιση του νόμου για τον γάμο των ομοφυλόφιλων και το δικαίωμα υιοθεσίας που τους δίνεται αποτελούν ένα μόνο μικρό παράδειγμα.
Ταυτόχρονα, προωθούν τον κάθε φύσεως εκχυδαϊσμό της ανθρώπινης φύσης προβάλλοντας τον ως μόδα και δικαίωμα φτάνοντας σε αποκρουστικές ακρότητες όπως το θέμα της παιδοφιλίας.
Μέσω της απόλαυσης, μόνο σαρκικής και ποτέ πνευματικής, και όχι της καταπιεστικής βίας, όπως στο “1984”, προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν αποχαυνωμένο όχλο υπάκουων καταναλωτών.
Ο σημερινός κόσμος φαίνεται ότι έχει στοιχεία και από τα δύο βιβλία. Ίσως μάλιστα αυτοί που μας εξουσιάζουν να δανείστηκαν και ιδέες από αυτά. Το κοινό στοιχείο που υπάρχει και στα δύο έργα είναι ότι τα καθεστώτα τους προσπαθούν να ξεριζώσουν από τους ανθρώπους τη μνήμη.
Ο σημερινός κόσμος φαίνεται ότι έχει στοιχεία και από τα δύο βιβλία. Ίσως μάλιστα αυτοί που μας εξουσιάζουν να δανείστηκαν και ιδέες από αυτά. Το κοινό στοιχείο που υπάρχει και στα δύο έργα είναι ότι τα καθεστώτα τους προσπαθούν να ξεριζώσουν από τους ανθρώπους τη μνήμη.
Οτιδήποτε θυμίζει τον παλιό κόσμο έχει εξαφανιστεί ή είναι απαγορευμένο.
Και σήμερα παρατηρούμε ότι γίνεται μία προσπάθεια η ιστορία να σβηστεί και να ξαναγραφτεί με όρους τέτοιους που να εξυπηρετούν τη διεθνή οικονομική ελίτ και τα συμφέροντα της. Ιστορικές περίοδοι θαυμαστού πολιτισμού θάβονται, σφαγείς παρουσιάζονται σαν φιλειρηνιστές, δυνάστες ως φιλάνθρωποι, άνθρωποι που αγωνίστηκαν για την ευημερία του λαού τους ως δικτάτορες και παρανοϊκοί, γενοκτονίες ως συνωστισμοί.
Αυτό είναι και το σημείο το οποίο οφείλουμε να διαφυλάξουμε.
Την ιστορική μνήμη, την παράδοση που αποτελεί την χρυσή αλυσίδα που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον.
Να γίνουμε όχι απλοί στείροι μελετητές της αλλά με το παράδειγμά μας ζωντανοί αγγελιοφόροι των μηνυμάτων της στο σήμερα. Πατώντας στις ρίζες μας γερά, κοιτάμε ψηλά και γινόμαστε εμείς οι συγγραφείς του βιβλίου της ζωής μας.
