Ποια θα είναι η απάντηση της Μόσχας στη συγκέντρωση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη; Άραγε, οδεύει η γηραιά ήπειρος προς έναν μίνι “Ψυχρό Πόλεμο”, προς μια νέα “κρίση της Κούβας”, αλλά στην Ευρώπη;
Υπό τις σημερινές συνθήκες της ουκρανικής κρίσης, το ΝΑΤΟ συγκεντρώνει δυνάμεις στην Ανατολική Ευρώπη. Η Μόσχα ανακοινώνει πως είναι έτοιμη να λάβει μέτρα ως απάντηση. Από τώρα ήδη, οι ειδικοί κάνουν λόγο για την έναρξη μιας ελαφριάς εκδοχής του Ψυχρού πολέμου.
Όπως δήλωσε στις 8 Απριλίου στην αμερικανική Γερουσία ο βοηθός του υπουργού Άμυνας σε θέματα διεθνούς ασφάλειας, Ντέρεκ Τσόλετ, το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έστειλε στη Λιθουανία επιπλέον εξι μαχητικά F-15, ενώ στην Πολωνία σταθμεύουν 12 F-16 και περίπου 200 άτομα προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Φέτος το Μάρτιο επίσης, στη Μαύρη θάλασσα εμφανίστηκαν αμερικανικά αντιτορπιλικά εξοπλισμένα με το προωθημένο οπλικό σύστημα, Aegis. Ακόμα, η στρατιωτική ηγεσία του ΝΑΤΟ επεξεργάστηκε νέα δρομολόγια για τα αεροσκάφη που φέρουν το σύστημα προειδοποίησης και ελέγχου AWACS στον εναέριο χώρο της Ρουμανίας και Βουλγαρίας.
Είναι μόνο η αρχή
Ο ανώτατος συμμαχικός διοικητής στην Ευρώπη, αμερικανός στρατηγός Φίλιπ Μπρίντλαβ, δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τα επόμενα βήματα αν χρειαστεί, να κάνουμε περισσότερες ασκήσεις, και να ανανεώσουμε τα στρατιωτικά σχέδιά μας». Ως συγκεκριμένες ενέργειες ο Μπρίντλαβ ανέφερε την ενίσχυση των ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων που επιχειρούν στα σύνορα των χωρών-μελών της Συμμαχίας, από τη Βαλτική ως τη Μαύρη θάλασσα. Αυτές τις ενέργειες και ανακοινώσεις οι εκπρόσωποι της Δύσης τις συνδέουν με την έντονη δραστηριοποίηση της Ρωσίας στην Ουκρανία και την ένωση της Κριμαίας.
Η Μόσχα, από τη μεριά της, ακολουθεί τη δική της λογική. Από τις 17 Απριλίου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε δηλώσει ότι οι αποφάσεις της Ρωσίας για την Κριμαία εν μέρει συνδέονται με την απειλή ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. «Όταν οι στρατιωτικές δυνάμεις πλησιάζουν στα σύνορά μας, εμείς πρέπει να προβαίνουμε σε απαντητικά βήματα», ανέφερε. Να σημειωθεί ότι ο ρώσος ηγέτης, από την αρχή είχε αναφερθεί στο ενδεχόμενο να αναπτυχθεί το ΝΑΤΟ στην Κριμαία, εάν δεν παρενέβαινε η Ρωσία. «Αν στην Κριμαία εισέλθουν στρατεύματα του ΝΑΤΟ -είχε πει- θα εγκαταστήσουν στο μέρος αυτό οπλικά συστήματα και τότε η Ρωσία θα εκτοπιστεί από τη Μαύρη θάλασσα». Ο πρόεδρος είχε υπενθυμίσει επίσης, ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ αν και έχουν δηλώσει επανειλημμένα κατά το παρελθόν ότι δεν θα διευρύνουν τη Συμμαχία, στη συνέχεια δεν τήρησαν τις υποσχέσεις τους.
Το ΝΑΤΟ στην αυλή της Ρωσίας
Όπως εξηγεί ο συνταγματάρχης, Κονσταντίν Σίβκοφ, ο οποίος υπηρέτησε πολλά χρόνια στον Γενικό Επιτελείο των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον τα επιθετικά πλήγματα με συμβατικά μέσα εξαπολύονται από αεροσκάφη των αεροπλανοφόρων και με ναυτικούς πυραύλους τύπου Κρουζ. Το τελευταίο παράδειγμα ήταν η Λιβύη. Η Ρωσία ως ηπειρωτική δύναμη προς το παρόν δεν υφίσταται ανάλογη απειλή.
Ωστόσο, σε περίπτωση ένταξης στο ΝΑΤΟ της γειτονικής Ουκρανίας, στην επιχειρησιακή ζώνη της τακτικής αεροπορίας η οποία διαθέτει εμβέλεια δράσης περίπου 500 χλμ., θα βρεθούν στρατιωτικά και πολιτικά κέντρα διοίκησης της Ρωσίας, κέντρα επικοινωνίας, καθώς και ρωσικά στρατηγικά πυρηνικά μέσα, στο στόχαστρο του Οργανισμού. Σε περίπτωση αιφνιδιαστικής επίθεσης, χρόνος για τη λήψη απόφασης ανταποδοτικού κτυπήματος ουσιαστικά δεν θα υπάρχει. Ούτε και τα μέσα για την πραγματοποίησή του. Οι ρωσικοί πύραυλοι που θα απομείνουν μπορούν να καταστραφούν από το ευρωπαϊκό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας, το οποίο σήμερα αναπτύσσεται ενεργά στην Ανατολική Ευρώπη, αλλά και κοντά στις ρωσικές ακτές στις βόρειες θάλασσες.
Η νέα “κρίση της Τουρκίας”
Ουσιαστικά, σε περίπτωση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ μπορεί να επαναληφθεί η κατάσταση που προέκυψε τις παραμονές της κρίσης της Καραϊβικής, όταν οι ΗΠΑ ανέπτυξαν πυρηνικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς στην Τουρκία, ενώ ο Χρουστσόφ ως απάντηση άρχισε να εγκαθιστά τους πυραύλους του στην Κούβα.
Για τη Μόσχα η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ σημαίνει το πέρασμα της κόκκινης γραμμής, και αυτό έχει γίνει πολύ πιο πιθανό μετά τη βίαιη ανατροπή του πρώην ουκρανού προέδρου, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, και την έλευση στην εξουσία της φιλοαμερικανικής κυβέρνησης των Γιατσενιούκ-Τουρτσίνοφ.
Το Κρεμλίνο προέβη σε μια επίδειξη αμυντικής ετοιμότητας, πραγματοποιώντας παραμονές της Ημέρας της Νίκης μεγάλης κλίμακας στρατιωτικά γυμνάσια. Το σενάριό τους προέβλεπε συγκεκριμένα την απόκρουση μαζικού πυραυλικού-πυρηνικού πλήγματος. Για ρεαλιστικούς λόγους εκτοξεύτηκε διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος Topol από το κοσμοδρόμιο του Πλεσέτσκ. Ταυτόχρονα, τα υποβρύχια του Βόρειου Στόλου και εκείνου του Ειρηνικού, πραγματοποίησαν δυο εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων. Επίσης, ο Στρατός Ξηράς εκτόξευσε δυο πυραύλους του τακτικού βαλλιστικού συστήματος θεάτρου επιχειρήσεων Iskander-M.
Επιπλέον, η Μόσχα ανακοίνωσε την ουσιαστική ενίσχυση του Στόλου της Μαύρης θάλασσας ο οποίος διασφαλίζει την προστασία των νότιων συνόρων της Ρωσίας ενώ μελλοντικά μπορεί να έχει παρουσία και στη Μεσόγειο. Δεν έχει βγει από την ατζέντα και το θέμα της εγκατάστασης στις δυτικές περιοχές της Ρωσίας -κατά πρώτο λόγο στο Καλινιγκράντ- των συστημάτων Iskander-M, το βεληνεκές των οποίων καλύπτει όλη την κεντρική Ευρώπη.
Ένα ακόμη βήμα του ΝΑΤΟ προς την πλευρά των ρωσικών συνόρων και η προσέγγιση σε αυτά, θα οδηγήσει σε αναδιαμόρφωση ολόκληρης της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, δήλωσε ο γραμματέας Τύπου του προέδρου της Ρωσίας, Ντμίτρι Πεσκόφ, σημειώνοντας ότι η Ρωσία θα υποχρεωθεί να λάβει μέτρα για την ασφάλειά της.
