Ελληνο-ισραηλινές σχέσεις και αμοιβαία εθνικά συμφέροντα

Καθηγητού Ι. Θ. Μάζη
Μετά την πρόσφατον, και άκρως επιτυχή κατά την κρίσιν του γράφοντος, επίσκεψιν του έλληνος πρωθυπουργού κου Α. Σαμαρά εις το Ισραήλ και των εκεί συναφθεισών ελληνο-ισραηλινών συμφωνιών ευρέως και ποικίλου περιεχομένου, σκόπιμον κρίνω να καταθέσω μερικές σκέψεις μου περί των δεδομένων και των αναμενομένων εξ επόψεως εθνικών συμφερόντων.

1)Ας αντιληφθώμεν επιτέλους ημείς οι νεο-Έλληνες, την θεμελιώδη αρχήν των διεθνών σχέσεων ότι «εις την διεθνή πολιτικήν δεν υπάρχουν διαρκείς αντιπαλότητες ούτε και διαρκείς φιλίες. Υπάρχουν αποκλειστικώς και μόνον διαρκή συμφέροντα» κατά το ρηθέν υπό του Sir Henry John Temple, 3ου Υποκόμητος του Palmerston (1784 – 1865). Και εις την εξυπηρέτησιν αυτών των συμφερόντων υπάρχει η βασική αρχή του do ut des. Ουδείς εκ των ενδιαφερομένων είναι, και δεν πρέπει να λογίζεται, ευηθέστερος του άλλου.

2) Ας αντιληφθώμεν ότι οικονομικές συμφωνίες στρατηγικής εμβελείας, ιδιαιτέρως εις μίαν περιοχήν εξαιρετικώς ευαίσθητον και οσημέραι αναδιαμορφουμένη όπως αυτή της Εγγύς Ανατολής, δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν άνευ της εξασφαλίσεως των απαιτουμένων εγγυήσεων και υποδομών ασφαλείας. Ακόμη περισσότερον ενισχύεται η τάσις αυτή, ότε, το περιεχόμενον των συμφωνιών αυτών εμπεριέχει και τομείς παραγωγής και διακινήσεως στρατηγικών αγαθών όπως το φυσικόν αέριον.

3) Το Ισραήλ δεν αισθάνεται ασφαλές εις την περιοχή του γεωπολιτικού υποσυστήματός του, και ιδιαιτέρως έναντι της ισλαμιστικής Τουρκίας, ενώ έχει εθνικούς λόγους να το επιδιώκει μέσω διεθνών συνεργασιών και συμφωνιών συγκροτουσών, προσφόρους προς τούτο, δομάς. Η Ελλάς, από γεωγραφικής απόψεως, και σαφώς και από γεωπολιτικής τοιαύτης, αποτελεί την μοναδικήν, προς στιγμήν, στρατηγικήν δίοδο του Ισραήλ και του προσφέρει το απαραίτητον στρατηγικόν βάθος (strategic depth) δια κάθε επικοινωνίαν του με το δυτικό περιβάλλον καλύπτουσα τα ποικίλλα ζητήματα της ασφαλείας του. Του προσφέρει ένα θαλάσσιον στρατηγικόν βάθος το οποίον τυγχάνει να εμπεριέχει και τα τεράστια υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων του Ισραήλ, της Κύπρου και εντός της Κρήτης.

4) Συμφώνως προς δημοσιογραφικάς πληροφορίας (vkost@naftemporiki.gr), ιδιαιτέρως ενθαρρυντική εχαρακτηρίσθη από την κυβέρνησιν μία αποστροφή του Ισραηλινού υπουργού Ενεργείας Σιλβάρ Σαλόμ εις το πλαίσιον του επιχειρηματικού φόρουμ μεταξύ Ελλάδος και Ισραήλ. Συμφώνως προς τον κο Σαλόμ, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα του συνέστησε η μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου προς στην Ευρώπη να διεξαχθεί μέσω...Τουρκίας!  Ο κος Σαλόμ του απήντησε ότι:

«Δεν το θέλω μέσω Τουρκίας αλλά μέσω Ελλάδας. Θέλουμε ο αγωγός να περάσει μέσα από την Ελλάδα στην Ιταλία και στην Ευρώπη». Εκτιμώ λοιπόν ότι ως προς αυτό, οι κύβοι ερρίφθησαν!

5) Συνεπώς, αναλόγως οφείλει να σχεδιάζει και η Ελλάς η οποία δέχεται καθημερινώς απειλές και προκλήσεις από το υποσυστημικόν διεθνές της περιβάλλον και η οποία ανήκει σε συγκεκριμένα συλλογικά συστήματα ασφαλείας όπου δεν εκτιμώ ότι αξιοποίησε μέχρι σήμερον επαρκώς την συμμετοχήν της. Κάποτε όμως θα πρέπει να το πράξει και η στιγμή είναι κατάλληλος. Ιδιαιτέρως κατά την παρούσαν κρίσιμον οικονομικο-κοινωνικήν συγκυρία και τις τουρκικές αμφισβητήσεις εις την Κυπριακή και ελληνική κυριαρχία των ενεργειακών κοιτασμάτων εις την κυπριακήν και ελληνικήν υφαλοκρηπίδα και φυσικά την ελληνικήν και κυπριακήν ΑΟΖ.

6) Η Ε.Ε. έχει τεράστιο ενδιαφέρον για την τροφοδοσία της με οικολογικόν και φθηνό καύσιμον, όπως το φυσικόν αέριο. Επίσης, και οι ΗΠΑ θεωρούν ευτυχή πραγματικότητα το ότι οι πηγές και η διαδρομή του φυσικού αυτού αερίου, του ανταγωνιστικού προς την ρωσικήν ηγεμονικήν παρουσία στον τομέα τροφοδοσίας της Ε.Ε., δεν εμπίπτουν στις σφαίρες ελέγχου και επιρροής της Μόσχας αλλά ούτε και στην σφαίρα επιρροής, πολλάκις εκβιαστική και ασταθή, των αραβομουσουλμανικών χωρών οι οποίες, εκτός των άλλων βρίσκονται σε μεταξύ των ανταγωνισμούς, θερμούς ή ψυχρούς.

7) Οι ΗΠΑ διέρχονται μιαν ισχυράν πολιτικο-οικονομικήν κρίσιν. Δεν είναι πλέον εις θέσιν-ούτε αυτές, ούτε οι υπό κρίσιν ευρισκόμενοι σύμμαχοί των-να περιφρονήσουν μίαν ειρηνικήν και επικερδή ενεργειακήν προσφοράν αλλά και προσφοράν δομών σταθερότητος εις την οποίαν δύνανται να συμβάλλουν καθοριστικώς η Ελλάς, η Κυπριακή Δημοκρατία και το Ισραήλ.

8) Οι ΗΠΑ δεν δύνανται, όσο και αν κάποιοι κύκλοι εις την κυβερνώσα -και μη- ομάδα της Ουάσιγκτον το επιθυμούν, να στηριχθούν επί μιας Τουρκίας ευρισκομένης εις το μέσον σοβαρών εσωτερικών περιδινήσεων πολιτικού, αποσχιστικού (Κουρδικόν), οικονομικού (εμφάνισις επιταχυνομένης διολισθήσεως της τουρκικής λίρας) και πολιτισμικού τύπου (Ισλαμική εφαρμογή του καθεστώτος της Σαρία).

9) Η Ελλάς ανήκει εις το Νατοϊκόν διεθνές συλλογικόν σύστημα ασφαλείας. Αν δεν επιθυμεί να ανήκει, θα πρέπει να αποχωρήσει. Μέχρις ότου, όμως το πράξει, οφείλει να σταθμίζει με αυτόν τον γνώμονα το διεθνές γίγνεσθαι και τις επιρροές του εις το γεωπολιτικόν της υποσύστημα, αυτόν της Ν/Α Μεσογείου.

11) Οι ΗΠΑ δεν δύνανται να αγνοήσουν την διαρραγείσα πλέον, τουρκο-ισραηλινή σχέση, ως έχουσες ως μόνιμον μέριμναν την ασφάλεια του κράτους του Ισραήλ. Άρα και των συμφερόντων του κράτους αυτού που εν πολλοίς, είναι και ιδικά των. Αλλά πλέον είναι και του διπόλου Ελλάδος-Κύπρου, θα προσέθετα. Ας το αξιοποιήσομεν.

12) Εισέτι, έχω να επισημάνω ότι η Ελλάς δεν διαθέτει «ποινικόν μητρώον» εις την Μέσην Ανατολήν. Ούτε εθεώρησε τις μέχρι σήμερον «στενότατες» τουρκο-παλαιστινιακές σχέσεις, τις συχνές επισκέψεις τούρκων επισήμων υψηλοτάτου βαθμού στις αραβικές χώρες και εις τα παλαιστινιακά εδάφη, τις σχετικές τουρκο-παλαιστινιακές ή τουρκο-αραβικές συνεργασίες ως επιθετικές εναντίον της ενέργειες. Άρα δικαιούται να απαιτεί την ιδίαν αντιμετώπισιν και από όλες τις ανωτέρω χώρες για την ιδικήν της πολιτικήν με το Ισραήλ. Επίσης, η προσφορά της Ελλάδος, λόγω των αρίστων αυτών σχέσεων με τον αραβικόν κόσον, εις την παλαιστινο-ισραηλινήν ειρηνευτικήν διαδικασία δύναται να είναι πολύτιμος. Και μάλιστα σήμερον, όπου εντός ολίγου θα αναλάβει την Προεδρίαν της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Ας αξιοποιήσομεν λοιπόν την συγκυρίαν. Έστω δια πρώτην φοράν

[υπό Καθηγητού Ι. Θ. Μάζη, Πανεπιστήμιον Αθηνών]

Συνετάγη: Πέμπτη 10-10-2013 για την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, εδημοσιεύθη την 19ην Οκτωβρίου 2013, ημέρα Σάββατον, εις την στήλην ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ, σ. 4