Σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ, απαιτείται να εγκριθεί από το Αμερικανικό Κογκρέσο (Βουλή των Αντιπροσώπων και Γερουσία) ο προϋπολογισμός του νέου οικονομικού έτους, για να συνεχίσει να χρηματοδοτείται ο ομοσπονδιακός κρατικός μηχανισμός. Το οικονομικό έτος των ΗΠΑ αρχίζει την 1η Οκτωβρίου και λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου του επόμενου έτους.
Το πρόβλημα προέκυψε από την απόφαση των Ρεπουμπλικάνων, οι οποίοι έχουν την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, να αναβάλουν την έναρξη του προγράμματος υγείας της Κυβέρνησης, γνωστό ως Obamacare, κατά 12 μήνες, και να προβούν στην ακύρωση των φόρων που θα συνέβαλαν στη χρηματοδότησή του.
Με άλλα λόγια, οι Ρεπουμπλικάνοι είναι ενάντιοι σε ένα δημόσιο πρόγραμμα υγείας που να καλύπτει τις ανάγκες των ατόμων που δεν είναι σε θέση να έχουν προσωπική ασφάλεια υγείας, λόγω του υψηλού οικονομικού κόστους.
Για πάνω από μια εβδομάδα τώρα ο δημόσιος τομέας των ΗΠΑ υπολειτουργεί, αφού μεγάλος αριθμός δημόσιων υπαλλήλων μένουν απλήρωτοι, ή έχουν βγει σε άδεια άνευ αποδοχών.
Η αντιπαράθεση έχει προκύψει από το γεγονός ότι οι Δημοκρατικοί, δηλαδή το κόμμα του Μπαράκ Ομπάμα, ελέγχουν την Γερουσία, και ως εκ τούτου οι προτάσεις των Ρεπουμπλικάνων δεν μπορούν να περάσουν, για να υποχρεωθεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ να τροποποιήσει τον Προϋπολογισμό.
Σημειώνω πως αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο κρατικός μηχανισμός των ΗΠΑ έχει παραλύσει από την μη έγκριση του προϋπολογισμού από το Κογκρέσο. Η τελευταία φορά ήταν το 1996, όταν πάλι οι Ρεπουμπλικάνοι είχαν αρνηθεί να εγκρίνουν τη χρηματοδότηση του κράτους, με αποτέλεσμα την υπολειτουργία του για 28 ημέρες.
Τότε όμως τα πράγματα ήταν διαφορετικά, γιατί η οικονομία των ΗΠΑ ήταν ακμαία, και χωρίς μεγάλη δυσκολία επανέκτησε το ρυθμό της μετά το συμβιβασμό που είχε επιτευχθεί μεταξύ της κυβέρνησης του Μπιλ Κλίντον και των Ρεπουμπλικάνων.
Η μη έγκριση του προϋπολογισμού έχει ως αποτέλεσμα κοντά 800.000 δημόσιοι υπάλληλοι, από τα 3,3 εκατομμύρια υπαλλήλων που χαρακτηρίζονται ως απαραίτητοι, έχουν τεθεί σε υποχρεωτική αργία, και άλλοι εργάζονται χωρίς πληρωμή.
Οι επιπτώσεις στην οικονομία των ΗΠΑ από την μη έγκριση του προϋπολογισμού θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια της παρούσας κατάστασης. Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως αν η διαφωνία μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων και του Προέδρου διαρκέσει μόνο λίγες ημέρες οι οικονομικές επιπτώσεις δεν θα είναι σημαντικές. Αν όμως παραταθεί για 3-4 εβδομάδες τότε υπολογίζεται πως η ζημιά στην οικονομία θα είναι μεγάλη, καθώς μπορεί να επέλθει μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριο Προϊόντος (ΑΕΠ) μέχρι 1,4%.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΗΠΑ
Το πρόβλημα που προκύπτει από τη διαφωνία μεταξύ του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και των Ρεπουμπλικάνων δεν περιορίζεται στο νομοσχέδιο του Προέδρου για ένα πρόγραμμα υγείας που θα καλύπτει τα ασθενέστερα στρώματα αμερικανικής κοινωνίας.
Σύμφωνα με προηγούμενο νόμο του Κογκρέσου, το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 16,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που υπολογίζεται θα φτάσει μέχρι τις 17 Οκτωβρίου 2013. Δεδομένου όμως ότι ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ για το τρέχον οικονομικό έτος (Οκτώβριος 2013/Σεπτέμβριος 2014) είναι ελλειμματικός, οι ΗΠΑ πρέπει να εξασφαλίσουν νέα δάνεια για να είναι σε θέση να διασφαλίσουν τη λειτουργία του δημόσιου τομέα. Ένα νέο δάνειο θα έχει ως αποτέλεσμα το χρέος να υπερβεί το όριο των 16,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Όμως, το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων αντιτίθεται στην περαιτέρω αύξηση του δημόσιου ομοσπονδιακού χρέους, και εισηγείται περικοπές στα κονδύλια για διάφορα προγράμματα, ούτως ώστε να δημιουργηθεί περιθώριο για νέα δάνεια, χωρίς όμως να αυξηθεί το υφιστάμενο χρέος, δηλαδή να μην ξεπεράσει τα 16,7 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Σημειώνω εδώ πως το υπάρχον δημόσιο ομοσπονδιακό χρέος στο τέλος του Δεκεμβρίου 2012 ήταν 105% του ΑΕΠ των ΗΠΑ, με άλλα λόγια πολύ υψηλό, σε σύγκριση με άλλες μεγάλες οικονομίες.
Το ερώτημα είναι τι θα γίνει αν οι Ρεπουμπλικάνοι δεν εγκρίνουν την αύξηση του ορίου του δημόσιου χρέους από το υφιστάμενο ύψος των 16,7% τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Η απλή απάντηση είναι πως οι ΗΠΑ δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τις υπάρχουσες υποχρεώσεις τους προς τους δανειστές τους, πράγμα που θα σημάνει τη χρεοκοπία τους.
Για πολλούς αναλυτές, η στάση στην αποπληρωμή των χρεών είναι πολύ χειρότερη από την μη έγκριση του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Μέχρι τώρα οι ΗΠΑ δεν έχουν κηρύξει στάση πληρωμών στα χρέη τους, και αν μετά τις 17 Οκτωβρίου συμβεί κάτι τέτοιο θα προκληθεί τεράστια αστάθεια στις παγκόσμιες αγορές.
Ο Νομπελίστας Αμερικανός Καθηγητής Οικονομικών Paul Krugman, σε άρθρο του δημοσιευμένο στην αθηναϊκή εφημερίδα «Καθημερινή» (2/10/13), γράφει τα ακόλουθα για τις επιπτώσεις από πιθανή στάση πληρωμών των ΗΠΑ για το δημόσιο χρέος:
«Εάν φτάσουμε στα όρια του δανεισμού θα μας εξαναγκάσει ως χώρα σε μια άμεση, τεράστια περικοπή δαπανών, που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επαναφέρει την αμερικανική οικονομία σε κατάσταση ύφεσης. Πέραν αυτού, η αδυναμία να αυξηθεί το εν λόγω όριο θα σημάνει την μη εξυπηρέτηση του υπάρχοντος χρέους των ΗΠΑ. Κάτι τέτοιο θα έχει πιθανότατα τρομακτικές επιπτώσεις.Γιατί; Οι χρηματαγορές εμπιστεύονται τα αμερικανικά ομόλογα ως το ύστατο επενδυτικό καταφύγιο. Η υπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα «κρατάνε πάντα τον λόγο τους» σε ό,τι αφορά την εξυπηρέτηση του χρέους τους, αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος».
Απορεί κανείς πώς θα αντιδράσουν η Κίνα, η Ιαπωνία και άλλες χώρες της Ασίας, που διαθέτουν αμερικανικά ομόλογα αξίας 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, που αναλογούν στο ένα τρίτο του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Αν η Ελλάδα αποτελεί πρόβλημα για την Ευρώπη με το χρέος των 360 δισεκατομμυρίων ευρώ, για το οποίο συνεχίζει τις πληρωμές της, έστω και με επιπρόσθετα δάνεια, σκεφτείτε ποιο θα είναι το πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία αν οι ΗΠΑ, με χρέος 16,7 τρισεκατομμύρια δολάρια κηρύξει πτώχευση.
Γιατί σε πτώχευση θα οδηγηθούν οι ΗΠΑ, επειδή το ανώτατο χρέος δεν το καθορίζει η εκάστοτε Κυβέρνηση, στην προκείμενη περίπτωση ο Λευκός Οίκος, αλλά το Κογκρέσο, το οποίο απαρτίζεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, την οποία ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι, και από τη Γερουσία, που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί.
Σε χώρα μεγάλων οικονομικών ανισοτήτων θα εξελιχθούν οι ΗΠΑ αν επικρατήσει η πολιτική των Ρεπουμπλικάνων για περικοπές σε προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, που θα επηρεάσουν τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα της χώρας.
Ήδη, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει περικόψει ή περιορίσει πολλά προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας. Για να κάνει και άλλες περικοπές, θα χρειασθεί να προβεί σε μειώσεις των συντάξεων και των ημερομισθίων, τα οποία ήδη βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα.
Αν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ υποκύψει στις πιέσεις των Ρεπουμπλικάνων, δεν θα στερήσει τη χώρα του μόνο από τη βελτίωση του προγράμματος υγείας, το οποίο ήδη υστερεί σε σύγκριση με τα αντίστοιχα προγράμματα άλλων ανεπτυγμένων οικονομιών, αλλά θα στείλει και ένα μήνυμα στις διεθνείς αγορές πως οι ΗΠΑ είναι μια αναξιόπιστη χώρα αναφορικά με τις διεθνείς υποχρεώσεις της.
Σε μια τέτοια περίπτωση, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, οι διεθνείς επιπτώσεις θα είναι καταστροφικές.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες και να είστε κόσμιοι στις εκφράσεις σας. Οποιοδήποτε άλλο σχόλιο με γκρικλις και ξένη γλώσσα θα διαγράφετε. Ευχαριστώ!