Ειδική στην μελέτη των Γιαζίντι, η Χάνα Ομαρχαλί, του Πανεπιστημίου του Γκέτινγκεν, εκφράζει την ελπίδα της στο National Geographic να μην εξαλειφθεί η συμπαγής πληθυσμιακή ομάδα της κοινότητας των Γιαζίντι. «Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε ριζικές αλλαγές στην κοινότητα και τη θρησκεία τους», σημειώνει.
Οι Γιαζίντι κατοικούν στα βουνά του βορειοδυτικού Ιράκ για αιώνες. Οι περιοχές τους αναγνωρίζονται ως ιεροί τόποι και προγονικά εδάφη. Εκτός του όρους Σιντζάρ Γιαζίντι μπορεί να συναντήσει κανείς σε βόρειες περιοχές της Μοσούλης αλλά και στην επαρχία του Ιρακινού Κουρδιστάν Ντοχούκ. Μικρές πληθυσμιακές κοινότητες υπάρχουν ακόμη στην Τουρκία, τη Γερμανία κ.α. Η ιερή τους πόλη είναι η Λαλές που βρίσκεται κοντά στα σύνορα του χαλιφάτου που κήρυξε το ΙΚΙΛ στο Ιράκ. Και ενώ οι τζιχαντιστές συνεχίζουν την επέλασή τους, οι Γιαζίντι έχουν μόνο τρεις επιλογές: Την υποταγή στο «Ισλαμικό Κράτος», το θάνατο ή τη διαφυγή. Το Σάββατο οι Τζιχαντιστές εκτέλεσαν περίπου 100 μέλη της κοινότητας των Γιαζίντι επειδή αρνήθηκαν να δηλώσουν πίστη στο Ισλαμικό Κράτος. «Το δίλημμα της διατήρησης των πιστεύω τους ή της ζωής τους δεν είναι πρωτόγνωρο για τους Γιαζίντι», λέει η ειδική στους Γιαζίντι Κριστίν Άλισον, του Πανεπιστημίου του Εξετερ.
Η θρησκεία των Γιαζίντι και συνεπώς τα μέλη της κοινότητας βρίσκονται στο στόχαστρο καθώς δεν ταιριάζουν στο θρησκευτικό μωσαϊκό του Ιράκ. Οι περισσότεροι Γιαζίντι μιλούν κουρδικά και δηλώνουν πως εθνοτικά είναι Κούρδοι. Η θρησκεία των Γιαζίντι είναι διακριτή από αυτήν των Κούρδων σουνιτών του Ιράκ.
Ο «Γιαζιντισμός» είναι μια αρχαία θρησκεία με πλούσια παράδοση, κυρίως προφορική, που ενσωματώνει ισλαμικές πεποιθήσεις της αρχαίας περσικής θρησκείας του Ζωροαστρισμού και του Μιθραϊσμού, μια μυστικιστική θρησκεία που οι ρίζες της βρίσκονται στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρει το National Geographic.
Αυτός ο συνδυασμός διάφορων πεποιθήσεων, γνωστός στα ζητήματα της θρησκείας ως «συγκρητισμός», είναι και ο λόγος που οι Γιαζίντι αναγνωρίζονται ως αιρετικοί από τους υπόλοιπους μουσουλμάνους. Σε πολλά σημεία οι Γιαζίντι ακολουθούν τους ισλαμικούς κανόνες, όπως για παράδειγμα την απαγόρευση κατανάλωσης χοιρινού κρέατος. Ωστόσο υπάρχουν και σημεία που διαφοροποιούνται πλήρως και μάλιστά αποτελούν μια μοναδικότητα στην περιοχή. Για παράδειγμα η κοινωνία των Γιαζίντι είναι οργανωμένη με ένα άκαμπτο θρησκευτικό σύστημα καστών και πολλοί Γιαζίντι πιστεύουν στην μετενσάρκωση. Αν και η προέλευση του Γιαζιντισμού παραμένει ακόμα θέμα αντιπαράθεσης μεταξύ των ερευνητών, η κυρίαρχη άποψη είναι πως σχηματίστηκε όταν ο ηγέτης των Σουφί, Αμπί Ιμπν Μουσαφίρ εγκαταστάθηκε στο Κουρδιστάν, τον 12ο αιώνα, και ίδρυσε μια κοινότητα στην οποία αναμείχθηκαν στοιχεία του Ισλάμ και στοιχεία των τοπικών προ-ισλαμικών πεποιθήσεων.
Οι Γιαζίντι κατηγορήθηκαν για πρώτοι φορά από τους μουσουλμάνους ως λάτρεις του διαβόλου περίπου στα τέλη του 16ου αιώνα και στις αρχές του 17ου αιώνα. Οι Γιαζίντι πιστεύουν σε ένα μοναδικό Θεό, ωστόσο μια κεντρική φιγούρα της πίστης του είναι ο Ταουισί Μελέκ, ένας άγγελος που αψηφά τον Θεό και λειτουργεί ως μεσάζοντας ανάμεσα στον άνθρωπο και τη θεϊκή δύναμη. Για τους Μουσουλμάνους ο Ταουισί Μελέκ αναγνωρίζεται ως ο Σατανάς, στον οποίο αναφέρεται το Κοράνι, παρότι για τους Γιαζίντι εκπροσωπεί την «καλή δύναμη». «Για αυτό το λόγο πολλοί Μουσουλμάνοι τους κατηγορούν πως λατρεύουν τον διάβολο», σημειώνει ο Τόμας Σμιντιγκερ του Πανεπιστημίου της Βιέννης, ειδικός σε θέματα κουρδικού πολιτισμού. «Λόγω των θρησκευτικών διώξεών τους οι Γιαζίντι οργανώθηκαν σε κλειστές απομακρυσμένες ορεινές περιοχές» και αυτό ενίσχυσε την περιθωριοποίησή τους.
Η οργανωμένες διώξεις των Γιαζίντι χρονολογούνται από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα οι Γιαζίντι είχαν στοχοποιηθεί τόσο από τους Οθωμανούς, όσο και από τοπικούς Κούρδους ηγέτες και υπέστησαν μια βίαιη εκστρατεία εναντίον τους. «Οι Γιαζίντι συχνά λένε πως έχουν πέσει θύματα 72 γενοκτονιών και προσπαθειών αφανισμού», υπογραμμίζει ο Μάθιου Μπάρμπερ, μελετητής της ιστορίας των Γιαζίντι, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγο. «Η μνήμη της δίωξης αποτελεί βασικό συστατικό της ταυτότητάς τους», προσθέτει. Απομονωμένοι γεωγραφικά και εξοικειωμένοι με τις διακρίσεις οι Γιαζιντι έχουν αναπτύξει μια κλειστή κουλτούρα, σημειώνει το National Geographic. Οι Γιαζίντι του Ιράκ σπάνια παντρεύονται με άλλους Κούρδους και δεν δέχονται οποιοδήποτε θρησκευτικό προσηλυτισμό. «Εξελίχθηκαν σε μια κλειστή κοινότητα», εξηγεί η Χάνα Ομαρχαλί του Πανεπιστημίου του Γκέτινγκεν.
Ωστόσο καθώς μιλούν κουρδικά και προβάλλουν την κουρδική καταγωγή τους, συχνά ταυτίζονται πολιτικά με τους Κούρδους του Ιράκ. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, επί Σαντάμ Χουσεϊν, υπήρξε μια επιχείρηση εκκαθάρισης των Κούρδων στο βόρειο Ιράκ. Ο δυνάμεις του Σαντάμ ισοπέδωσαν και πολλά χωριά των Γιαζίντι. Πολλοί Γιαζίντι αναγκάστηκαν να μεταφερθούν στα αστικά κέντρα, μια μετακίνηση που είχε ως αποτέλεσμα να διαταραχθεί ο αγροτικός τρόπος ζωής τους. Ο Χουσεϊν δημιούργησε και την πόλη Σιντζάρ υποχρεώνοντάς τους να εγκαταλείψουν τα ορεινά χωριά και να εγκατασταθούν σε αυτήν.
Μετά την ανατροπή του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεϊν το 2003 με την εισβολή των ΗΠΑ, οι Κούρδοι του Ιράκ απέκτησαν μια αυτόνομη περιοχή στο βόρειο Ιράκ, το Ιρακινό Κουρδιστάν. Ωστόσο το Σιντζάρ όπως και άλλες παραμεθόριες περιοχές στα όρια του Ιρακινού Κουρδιστάν είναι διαφιλονικούμενες μεταξύ των Κούρδων και της κυβέρνησης της Βαγδάτης.
Κατά την επέλαση των τζιχαντιστών οι Κούρδοι συσπειρώθηκαν για να προστατέψουν τα εδάφη που απέκτησαν. Στο Ιρακινό Κουρδιστάν έφτασαν Κούρδοι από τη Συρία και την Τουρκία για να αντιμετωπίσουν τους μαχητές του «Ισλαμικού Κράτους». Μετά τις πρώτες ήττες οι Πεσμεργκά (Κούρδοι Μαχητές) αντεπιτέθηκαν και απώθησαν τους τζιχαντιστές. Μεταξύ άλλων κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν ασφαλές πέρασμα για τους Γιαζίντι από το Σιντζάρ προς το εσωτερικό του Ιρακινού Κουρδιστάν. Οι Κούρδοι μαχητές με την υποστήριξη της αμερικανικής αεροπορίας αλλά και την αναβάθμιση του στρατιωτικού εξοπλισμού τους (ήδη έχουν λάβει όπλα από ΗΠΑ και Γαλλία) έχουν ξεκινήσει την αντεπίθεσή τους με τελικό στόχο την ανακατάληψη της Μοσούλης. Ήδη το Σάββατο κατάφεραν να πάρουν υπό τον έλεγχο τους ένα μέρος του φράγματος της Μοσούλης, που αποτελεί μεγάλης στρατηγικής σημασίας υποδομή. Την ίδια στιγμή για τους Γιαζίντι το διακύβευμα είναι διαφορετικό. «Είναι δύσκολο να πούμε πως ο Γιαζιντισμός θα συνεχίσει να υπάρχει αν όλοι εγκαταλείψουν το βόρειο Ιράκ. Ο αγώνας τους είναι υπαρξιακός», σημειώνει η Κριστίν Άλισον στο National Geographic.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες και να είστε κόσμιοι στις εκφράσεις σας. Οποιοδήποτε άλλο σχόλιο με γκρικλις και ξένη γλώσσα θα διαγράφετε. Ευχαριστώ!