Σαμποτάρουν οι ΗΠΑ τον πυρηνικό αφοπλισμό στη Μέση Ανατολή

Ελένα Τσερνιένκο, Kommersant

Τορπιλίζουν οι ΗΠΑ τις ρωσικές πρωτοβουλίες για διάσκεψη με θέμα μια Μέση Ανατολή χωρίς όπλα μαζικής καταστροφής. Σημαντικό είναι ότι, ενώ το Ιράν θέλει να μετάσχει στη διάσκεψη, το Ισραήλ ακόμα δεν έχει απαντήσει.

 

Στα μέσα Δεκεμβρίου του 2012, στο Ελσίνκι, η διεθνής κοινότητα επρόκειτο να κάνει την πρώτη της προσπάθεια για τη δημιουργία ενός πλαισίου συμφωνίας, η οποία θα απάλλασσε την Μέση Ανατολή από τα πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα. Ωστόσο, πριν από λίγες μέρες οι ΗΠΑ, οι οποίες μαζί με τη Ρωσία, τη Μεγάλη Βρετανία και τον ΟΗΕ θα συνδιοργάνωναν την ειδική Διάσκεψη, ανακοίνωσαν ξαφνικά τη ματαίωσή της. Ο Μιχαήλ Ουλιάνοφ, επικεφαλής της Διεύθυνσης του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας για θέματα ασφαλείας και αφοπλισμού, μίλησε για την εξέλιξη αυτή. 

 Kommersant: Η διάσκεψη ματαιώθηκε ή αναβλήθηκε;

Μιχαήλ Ουλιάνοφ: Δεν είμαι σε θέση να δώσω μια σαφή απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε πρόσφατα το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας δεν υπάρχει αναφορά για χρονική μετάθεση της διάσκεψης. Γίνεται λόγος μόνο για αιτήματα υπέρ της μετάθεσης. Στην πραγματικότητα, η απόφαση για αναβολή ή ματαίωσή της, μπορεί να ληφθεί κατά τη γνώμη μας μόνο με τη συγκατάθεση των χωρών της περιοχής.

Οι οργανωτές της διάσκεψης, δηλαδή η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Μ.Βρετανία, όπως και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, είναι οι πλευρές που ανέλαβαν το ρόλο να συγκληθεί η διάσκεψη μέσα στο 2012. Ωστόσο, αυτές δεν είναι εξουσιοδοτημένες να λάβουν την απόφαση για μετάθεσή της. Επιπλέον, εφόσον μετατεθεί, θα πρέπει να προσδιοριστεί έστω κατά προσέγγιση -προτιμότερο είναι με ακρίβεια- ο χρόνος διεξαγωγής της. Διαφορετικά, αυτό είναι πιθανό να εξελιχθεί σε μια ιστορία χωρίς τέλος στη διάρκεια της οποίας, κατά καιρούς κάποιος θα υποστηρίζει ότι οι συνθήκες για διεξαγωγή της διάσκεψης δεν έχουν ωριμάσει και ότι η αναμονή θα πρέπει να παραταθεί. Σε κάθε περίπτωση, συλλογική απόφαση για ματαίωση ή μετάθεση της διάσκεψης μέσα στο 2012, δεν υπάρχει.

ΕΡ: Παρ’ όλα αυτά η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Βικτόρια Νούλαντ, κατέστησε σαφές ότι φέτος η διάσκεψη δεν πρόκειται να γίνει.

ΑΠ: Αυτή είναι η άποψη των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, εφόσον δεν βρισκόμαστε ακόμη πολύ κοντά στην εκπνοή του 2012, αυτή θεωρητικά μπορεί να διεξαχθεί τον Δεκέμβριο. Βέβαια, όπως διαμορφώθηκε η κατάσταση, δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένουμε κάτι τέτοιο. 

ΕΡ: Πόσο σύντομα μπορεί να διεξαχθεί η διάσκεψη;

ΑΠ: Πιστεύουμε ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί τουλάχιστον έως τον Απρίλιο του επόμενου έτους, δηλαδή πριν από τη δεύτερη σύνοδο της επιτροπής που έχει αναλάβει να προετοιμάσει τη διάσκεψη της Συνθήκης μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων (ΝΡΤ – Nuclear Non-Proliferation Treaty) το 2015.

ΕΡ: Πότε έγινε σαφές ότι η διάσκεψη θα αναβληθεί; Επέδρασαν σε αυτό τα γεγονότα στη Γάζα;

ΑΠ: Οι αμερικανοί από την περασμένη Ανοιξη δεν έκρυβαν την επιφυλακτικότητά τους για τη διεξαγωγή της διάσκεψης μέσα στο 2012. Είχαν πεί ότι απαιτείται περισσότερος χρόνος για την προετοιμασία της. Τα γεγονότα στη Γάζα όμως δεν έχουν σχέση. Γενικότερα, η συνήθεια να προβάλλεται η τεταμένη κατάσταση στη Μ.Ανατολή ως αιτία για τη μη πραγματοποίηση της διάσκεψης, φαντάζει παράξενη. Η Μ.Ανατολή είναι μια περιοχή, όπου ο χρόνος για τέτοιου είδους διασκέψεις είναι πάντοτε «ακατάλληλος», αλλά και όταν γίνονται αυτές δεν είναι ποτέ «στην ώρα τους».

Το Ιράν και το Ισραήλ

ΕΡ: Ήταν όλες οι χώρες της περιοχής πρόθυμες να συμμετάσχουν στη διάσκεψη;

ΑΠ: Το Ιράν και το Ισραήλ, δηλαδή οι σημαντικότερες χώρες από την άποψη της θεματολογίας της διάσκεψης, παρέμεναν για μεγάλο διάστημα σιωπηλές και δεν έδιναν μια ξεκάθαρη απάντηση όσον αφορά την προοπτική συμμετοχής τους στη διάσκεψη. Στις αρχές Νοεμβρίου οι Ιρανοί ανακοίνωσαν ότι θα συμμετάσχουν. Επομένως, ασάφεια προς το παρόν υπάρχει για τη στάση μόνο μιας χώρας, και συγκεκριμένα του Ισραήλ.

ΕΡ: Τα θα συμβεί αν η διάσκεψη δεν πραγματοποιηθεί ούτε το 2013;

ΑΠ: Αυτό θα έχει πολύ αρνητικές συνέπειες για την διάσκεψη επισκόπησης της ΝΡΤ, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει τις εργασίες της.

ΕΡ: Όμως η Συνθήκη της μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων έχει απεριόριστη ισχύ. Απειλείται από κάτι;

ΑΠ: Αρκετές χώρες έχουν καταστήσει σαφές ότι, εφόσον δεν υπάρξει πρόοδος σε αυτή την κατεύθυνση (δηλ. στη διεξαγωγή διάσκεψης για τη δημιουργία στη Μ.Ανατολή μιας ζώνης, απαλλαγμένης από όπλα μαζικής καταστροφής), τότε ίσως επανεξετάσουν τη στάση τους όσον αφορά τη Συνθήκη μη Διάδοσης.

ΕΡ: Υπάρχουν κάποιες χώρες που σκοπεύουν να αποχωρήσουν από τη ΝΡΤ;

ΑΠ: Κανείς δεν αναφέρει ευθέως ότι πρόκειται να αποχωρήσει. Ήχησε όμως η ιδέα για πιθανή αναθεώρηση των προσεγγίσεων απέναντι στη Συνθήκη. Ανάλογες δηλώσεις πρέπει να λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη.
Πηγή